Rozwój struktur parafialnych i dekanalnych metropolii mohylewskiej (1783–1918)

The article presents, in chronological order, a geographic-historical analysis of the development of parish structures in the Mogilev metropolis in 1783–1918. The analysis has been based on two primary sources: the annual diocesan handbooks called Schematisms and registers of the clergy. The changes in the network of parishes are presented within the territorial administrative units of the higher level: deaneries and dioceses (of Mogilev, Vilnius, Samogitian diocese, and the dioceses of Lutsk and Zhytomyr, Kamianets-Podilskyi, Minsk, and Tiraspol). The paper attempts to interpret these changes by establishing their causes and circumstances.

Artykuł w układzie chronologicznym przedstawia analizę geograficzno-historyczną rozwoju struktur parafialnych w metropolii mohylewskiej w latach 1783–1918. Główną podstawę źródłową stanowią schematyzmy diecezjalne oraz spisy duchowieństwa. Zmiany sieci parafialnej zostały ukazane w ramach jednostek administracyjnych wyższego rzędu: dekanatów oraz diecezji (mohylewskiej, wileńskiej, żmudzkiej, łucko-żytomierskiej, kamienieckiej, mińskiej, tyraspolskiej). Tekst podejmuje próbę interpretacji tych zmian przez określenie ich przyczyn i okoliczności.