Ethical Dimensions of Teaching: Insights from Andrzej Michał de Tchorzewski’s Pedeutological Work (1943–2024)

This article focuses on the ethical considerations within the teaching profession as explored in the scholarly endeavors of Professor Andrzej Michał de Tchorzewski. His publications notably examine the realm of values, obligations, and moral competencies inherent in the role of a teacher. These ethical categories can be considered rudimentary in discussions surrounding teacher ethics, as they significantly determine the nature of teachers’ professional engagement and influence the efficacy of pedagogical practices across various educational contexts. The purpose of this discussion is to elucidate the axiological, deontological, and aretological dimensions of the teaching profession as conceptualized in de Tchorzewski’s pedeutological work. An analysis of de Tchorzewski contributions reveals a profound concern for the ethical underpinnings of teachers’ professional endeavors, which is of vital importance in an ever-evolving and unpredictable educational landscape. Considering de Tchorzewski’s extensive body of ethical and pedeutological scholarship, the reflections presented herein serve as a modest prolegomenon to his broader corpus of work.

Treści zaprezentowane w artykule koncentrują się wokół etyki zawodu nauczyciela jako jednego z obszarów twórczości naukowej prof. dra hab. Andrzeja Michała de Tchorzewskiego. Publikacje naukowe Profesora odzwierciedlają w szczególności świat wartości, powinności i sprawności moralnych nauczyciela. Wymienione kategorie etyczne uznać można za rudymentarne w dociekaniach wokół etyki nauczycielskiej, ponieważ w znaczącym stopniu przesądzają one nie tylko o swoistości aktywności zawodowej nauczycieli, w ramach której uobecnia się, w większym bądź mniejszym zakresie, pierwiastek etyczny, ale także decydują o jakości działalności pedagogicznej na różnych szczeblach systemu edukacyjnego, organizowanej i realizowanej przez przedstawicieli wspomnianej kategorii społeczno-zawodowej. Celem przedstawionych rozważań jest próba ukazania aspektu aksjologicznego, deontologicznego oraz aretologicznego zawodu nauczyciela w twórczości pedeutologicznej de Tchorzewskiego. Dokonana analiza dorobku Profesora przekonuje, że jego publikacje naukowe stanowić mogą wyraz szczególnej troski o etyczny wymiar działalności zawodowej nauczycieli, co ma swoje istotne znaczenie w dobie dynamicznej i nie do końca przewidywalnej rzeczywistości edukacyjnej. Z uwagi na bogatą twórczość etyczno-pedeutologiczną de Tchorzewskiego przedstawione w tekście rozważania stanowią zaledwie jej skromne prolegomena.