On Literary Spoils of War in Private Libraries. The Case of Rålamb at Länna Gård

Po dotarciu do Szwecji literackie łupy wojenne zrabowane w Poznaniu w czasie potopu szwedzkiego w latach 50. XVII wieku trafiły do prywatnych zbiorów bibliotecznych w wiejskiej posiadłości Clasa Rålamba (1622–1698). Clas Rålamb wysłany został przez króla szwedzkiego Karola X Gustawa (panującego latach 1654–1660) z misją opanowania trudnej sytuacji w Poznaniu, w tym czasie znajdującym się pod okupacją szwedzką. Autor artykułu, korzystając z zachowanego oryginalnego inwentarza ksiąg sporządzonego w latach 90. tego samego wieku, a jeszcze przed ofiarowaniem zbiorów Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali, gdzie przechowywane są do dzisiaj, krótko opisuje i omawia zawartość i możliwy układ tej biblioteki. Godną odnotowania cechą charakterystyczną zbioru ksiąg są działy poświęcone teologii i dubletom, obszerniejsze i liczniejsze niż można by oczekiwać w przypadku księgozbioru biblioteki z wiejskiej posiadłości. Można zatem założyć, że to właśnie powyższe czynniki wskazują, że Rålamb nie dokonał wstępnej selekcji zbiorów przejętych z bibliotek klasztorów i kościołów w Poznaniu. Co więcej, fakt ten sugeruje, że ich główną rolą w nowym otoczeniu było powiększenie kulturowego kapitału właściciela. Duża liczba katolickich książek o charakterze modlitewnym nie miała wielkiego praktycznego użycia w ortodoksyjnie luterańskiej Szwecji.

After arriving in Sweden, the literary spoils of war taken from Poznań in the Swedish deluge in the 1650s ended up in the private country house library of nobleman Clas Rålamb (1622–1698), who had been sent by Swedish King Charles X Gustavus (reigned 1654–1660) to manage the difficult situation in this Polish town while it was under Swedish command. With the help of a still extant inventory from the 1690s drawn up at the country house before the books were donated to Uppsala University Library, where they remain today, the contents and possible arrangement of this library are briefly described and discussed in this article. Some notable characteristics are the sections on theology and duplicates being larger than what would normally be expected from a country house library of this kind. It is assumed that these factors, among others, indicate that Rålamb did not make any sort of selection when seizing the books from monasteries and churches in Poznań. In addition, it suggests that their primary role in their new environment was to increase the cultural capital of their owner. Large numbers of the confessionally Catholic books were of little practical use in a Sweden characterized by Lutheran Orthodoxy.