Studencki ruch naukowy w polskich uniwersytetach z perspektywy zmian zachodzących we współczesnym szkolnictwie wyższym

Despite massification and declining quality of education at universities, still there is a small percentage of students who want to take actions beyond formal program of education. They associate in small organizations and pick up their first individual research. Scientific movement of students is subjected to the same processes as the entire higher education system is. Text examines the impact of educational massification, mobility, internationalization and commodification on the way scientific circles (the most popular form of the movement) act. Research material comes from individual in-depth interviews that were conducted with student activists and information provided by university administrations. The study distinguishes two types of organizations: traditional scientific circles and small expert organizations. It tries to determine which strategy fits better to current context. Just like the idea of university needs new consideration also the scientific movement of students requires the attention too. Entire sector desperately needs a fundamental change.

Mimo umasowienia kształcenia niewielki odsetek studentów podejmuje działania wykraczające poza oficjalny program kształcenia. Zrzeszają się oni w niewielkich organizacjach i podejmują pierwsze samodzielne badania naukowe. Studencki ruch naukowy podlega takim samym procesom, jak cały system szkolnictwa wyższego. W tekście przeanalizowano wpływ umasowienia, mobilności, umiędzynarodowienia i utowarowienia edukacji na działalność kół naukowych – najpopularniejszych form w obrębie studenckiego ruchu naukowego. Materiał badawczy pochodzi z indywidualnych wywiadów pogłębionych i materiałów dostarczanych przez administracje uniwersytetów. W toku badań wyodrębniono dwa typy organizacji: tradycyjne koła naukowe i mikroorganizacje eksperckie. Są one egzemplifikacją dwóch sposobów adaptacji do zmian zachodzących w szkolnictwie wyższym. W artykule podjęto także próbę rozstrzygnięcia, która ze strategii jest bardziej adekwatna do realiów. Podobnie jak idea uniwersytetu, także studencki ruch naukowy potrzebuje refleksji oraz zmian, które powinny nastąpić możliwie szybko.