"Czefurzy raus!" Gorana Vojnovicia. Słoweńska powieść kultowa w świetle bałkanizmu

„Czefurzy raus!” by Goran Vojnović is a Slovene cult novel narrated by a Bosnian teenager livingin a Ljubljana housing estate, an immigrant ghetto. The boy, while relating about his adventuresand experiences in a mixed Bosnian-Slovene language which is the most conspicuous evidenceof his uprootedness and alienation, in an ironic and sometimes funny way recalls thesituation in post-Yugoslav spaces with their constant cultural conflict between Central Europe and the Balkans with the eyes of the stigmatized and humiliated hero who is deprived of a chance for a better life. The paper shows how the topoi of nesting orientalism and nesting balkanism referring to Bosnians and Slovenes are thematized in the novel and represents an attempt to describe why the expected cultural transfer could not succeed. The starting point of our analysis is the theory of Maria Todorova, who introduced the concept of nesting balkanisms on the basis of nesting orientalisms.

Czefurzy raus! to wydana również po polsku słoweńska powieść autora Gorana Vojnovicia,której narrator, żyjący na lublańskim osiedlu-getcie imigranckim nastolatek bośniackiegopochodzenia, opowiada o swojej sytuacji i perypetiach w słoweńskiej stolicy. Wyobcowanai wykorzeniona tożsamość bohatera pokazywana swoistym dyskursem „czefurskim”, mieszankąjęzyka słoweńskiego i bośniackiego, gorzko, nie bez ironii i dowcipu przywołuje sytuacjępostjugosłowiańską z wieczną kontrowersją Europy Środkowej i Bałkanów z punktu widzeniaupokorzonego, napiętnowanego i pozbawionego życiowych szans bohatera. Tekst pokazuje,w jaki sposób w powieści tematyzowane są toposy wewnętrznego orientalizmu i bałkanizmu,które dotyczą nie tylko Bośniaków, ale także Słoweńców, oraz szuka odpowiedzi na pytanie,dlaczego oczekiwany transfer kulturowy nie mógł dojść do skutku. Punktem wyjściowym analizyjest teoria Marii Todorovej, która na wzór wewnętrznego orientalizmu wprowadziła konceptwewnętrznego bałkanizmu.