Obwody pracy: teoria pracy dla epoki iPhone’ów

This paper questions the binary of material and immaterial labour in the information era. Instead, we propose a “circuits of labour” model, a holistic framework that helps connect various concepts and traditions in the study of labour and ICT (information and communication technology). Inspired by du Gay et al’s “circuit of culture”, we argue conventional frameworks need to be synthesized and updated to reflect fundamental changes and persisting issues of labor in our contemporary era, of which the iPhone is emblematic. On the one hand, our model consists of formal circuits, in which hierarchical domination is imposed by capital over the body of labour. On the other hand, it consists of informal circuits where relationships are defined communally between embodied practices and social and communicative capital. The informal and formal circuits of labour are “short-circuited” by survival labour and ‘playbour’, meaning either circuit may absorb productive energy from the other. This article then uses the case of Foxconn, the world’s largest electronic manufacturer that also produces iPhones, to illustrate the usefulness of the “circuits of labour” model. We finally discuss the broader implications and questions for future research.

Tekst kwestionuje binarny podział na pracę materialną i niematerialną w epoce informacji. W zamian proponujemy model „obwodów pracy” – holistyczną perspektywę, która ułatwia połączenie różnorodnych pojęć i tradycji w studiach nad pracą i ICT (technologie informacyjne i komunikacyjne). Posiłkując się teorią „obwodu kultury” Du Gaya i jego współpracowników, argumentujemy, że stosowane powszechnie perspektywy powinny zostać poddane syntezie i aktualizacji, by oddać fundamentalne przemiany, jakim współcześnie podlega praca, jak również wskazać na najpoważniejsze problemy z tym związane. Dla tych wszystkich procesów iPhone jest naszym zdaniem zjawiskiem emblematycznym. Z jednej strony w skład naszego modelu wchodzą formalne obwody, w ramach których hierarchiczna dominacja narzucana jest pracującemu ciału przez kapitał. Z drugiej strony zaś obejmuje on nieformalne obwody, w ramach których stosunki definiowane są zarówno przez ucieleśnione praktyki, jak i społeczny i komunikacyjny kapitał. Obwody formalny i nieformalny wchodzą ze sobą w spięcia w kontekście obwodów przetrwania i pracozabawy, co oznacza, że każdy z tych obwodów może wchłonąć produktywną energię wytworzoną przez każdy z nich. W niniejszym artykule przywołujemy przykład Foxconna, największego wytwórcy sprzętu elektronicznego na świecie, który produkuje także iPhone’a. Służy to zilustrowaniu użyteczności proponowanego przez nas modelu „obwodów pracy”. Podsumowując artykuł, poddajemy dyskusji szersze konsekwencje i kwestie istotne z perspektywy dalszych badań.