Akumulacja pierwotna i czasowości kapitalizmu

The main thesis of the article is the statement that capitalism is composed of many different, incoherent temporalities, as well as that apprehension of capitalism from the angle of primitive accumulation enables the more accurate grasp of the modes of its functioning, including the complexity created by the interactions of the temporalities mentionned. The problem of primitive accumulation is, as Sandro Mezzadra proves, a good starting point for analysing this issue. It allows us to pose two questions: first, the question of the relation between the historical dimension and the structural logic of capitalism; second, the question of hierarchical relation between the center and the periphery of the capitalist system. Dipesh Chakrabarty’s project of ‘provincializing Europe’ proves helpful here, as it’s goal is deconstruction of the categories of progress, modernization and the capital with its abstract structure. The aim is not to negate the fact that capitalist abstraction is a real force, but to show that this force develops by means of constant assimiliation of the other – redefined as ‘backward’ or archaic. The linear scheme is in force, because it is the main mechanism of imposing the power of capital; as such, it is not politically neutral.

Artykuł broni tezy, że w obrębie kapitalizmu da się wyróżnić wiele wzajemnie niespójnych czasowości oraz że analiza kapitalizmu przez pryzmat akumulacji pierwotnej umożliwia dokładniejsze ujęcie sposobu jego funkcjonowania, uwzględniające złożoność związaną z interakcjami wspomnianych czasowości. Zagadnienie akumulacji pierwotnej jest, jak dowodzi Sandro Mezzadra, dobrym punktem wyjścia dla analizy tego kompleksu problemów. Pozwala bowiem postawić dwa pytania: o relację między historycznym wymiarem a strukturalną logiką kapitalizmu oraz o hierarchiczną relację między centrum i peryferiami systemu kapitalistycznego. Pomocny okazuje się tu projekt „sprowincjonalizowania Europy”, zaproponowany przez Dipesha Chakrabarty’ego; jest to próba zdekonstruowania kategorii takich jak postęp, modernizacja, czy kapitał jako taki z jego abstrakcyjną strukturą.