Realizm w psychoanalizie

Many recent philosophical discussions have been marked by the rather stunning re-launching of the question of realism, triggered by Quentin Meillassoux‟s book After finitude (Après la finitude, 2006), and followed by a wider, albeit less homogeneous, movement named „speculative realism‟. This paper raises the question of whether the conceptual field of Lacanian psychoanalysis is concerned with this debate, and if so how. The central argument scrutinizes the status of the „real‟ in science, and its implications for psychoanalysis in view of the Lacanian identification of the subject of the unconscious with the subject of (Galilean) science. Taking seriously Lacan‟s claim that „If I am anything, it is clear that I‟m not a nominalist‟, the present paper aims at sketching out a psychoanalytic version of realism.

Wiele spośród ostatnich dyskusji filozoficznych naznaczył, w taki czy inny sposób, oszałamiający pod niejednym względem powrót do problematyki realizmu, zainicjowany przez książkę Quentina Meillassoux Après la finitude (2006) i kontynuowany przez szerszy, choć niejednolity ruch „spekulatywnego realizmu”. Artykuł podnosi kwestię czy ta debata dotyka w jakiś sposób, a jeśli tak to w jaki, konceptualnego pola psychoanalizy lacanowskiej. Główne rozważania dotyczą statusu "realności" w nauce i jej znaczenia dla psychoanalizy w świetle lacanowskiego utożsamienia podmiotu nieświadomości z podmiotem (galilejskiej) nauki. Poważnie traktując słowa Lacana, "Jasne jest w każdym razie, że nie jestem nominalistą", artykuł próbuje zarysować psychoanalityczną wersję realizmu.