System kontroli i regulacji międzynarodowego handlu uzbrojeniem

The international arms trade constitutes an important factor that shapes global security system. For many countries, greater international control over export sales is essential to strengthen international stability. The article identifies and analizes main control and regulation instruments in international arms trade: arms embargoes imposed by the UN Security Council; the UN Register of Conventional Arms; informal regimes through the example Wassenaar Arrangement; regional regimes through the example of the European Union regulations; national regulations on arms export. It also describes international efforts to create legally-binding arms trade regime with global scope. Their main goal is a treaty that requires strong national laws against the selling and brokering of illegal arms deals.

Międzynarodowy handel bronią stanowi istotny czynnik kształtujący system bezpieczeństwa na świecie. Większość państw uznaje konieczność utrzymywania ścisłej kontroli obrotu materiałami wojskowymi. W artykule analizie poddano najważniejsze formy kontroli i regulacji międzynarodowego handlu bronią: sankcje w postaci embarga na broń wprowadzane przez RB ONZ; Rejestr Uzbrojenia Konwencjonalnego ONZ; porozumienia nieformalne na przykładzie Porozumienia z Wassenaar; reżimy regionalne na przykładzie instrumentów Unii Europejskiej; narodowe regulacje eksportowe. Omówiono również przebieg prac nad stworzeniem globalnego reżimu kontroli handlu uzbrojeniem, jakie toczą się na forum ONZ. Celem tych działań jest ustanowienie traktatu zapobiegającego nielegalnej sprzedaży uzbrojenia.