Jednostki metajęzykowe w poezji Wisławy Szymborskiej oraz ich udział w tworzeniu i sygnalizowaniu ironii: Zarys problematyki

The aim of this paper is to outline the research strategy that intends to analyze the metalinguistic units in Szymborska’s poetry with particular emphasis on cases involving an ironic intention. Not only such units perform a function of signalling irony, but also serve as an essential element of ironic deconstruction mechanism. It is shown by particular examples that the analysis of ironic metalinguistic units exploited in a lyric poem that rely on the traditional methods developed mainly by linguistic semantics and pragmatics could be useful as a mean of verification of the findings reported by scholars in literary studies and as a tool of refinement of the conclusions made by them.

Niniejszy artykuł ma na celu zarys perspektywy badawczej polegającej na analizie jednostek metajęzykowych / metatekstowych w wierszach Wisławy Szymborskiej ze szczególnym uwzględnieniem tych przypadków, w których jednostki takie są wykładnikami intencji ironicznej. Pełnią one funkcję sygnału ironii, ale równocześnie występują jako współczynnik mechanizmu ironicznego dekonstruowania sensu. W artykule na konkretnych przykładach pokazano, że analiza ironicznych jednostek metajęzykowych w utworze lirycznym z wykorzystaniem tradycyjnych metod językoznawczych wypracowanych głównie w ramach semantyki i pragmatyki lingwistycznej umożliwia zweryfikowanie tez postawionych przez badaczy literatury oraz wzbogacenie wniosków interpretacyjnych.