Europa Środkowa jako przestrzeń doświadczeń granicznych: Dziedzictwo komunizmu a polskie podejście do uchodźców z Ukrainy

This text explores how the specific characteristics of Central Europe and the legacy of communism have shaped Polish attitudes toward Ukrainian refugees following the 2022 war. The author emphasizes Central Europe’s unique position “in-between” East and West, marked by a complex cultural and political identity that significantly influences perceptions of the Other. The article discusses historical and geopolitical factors that shaped Poland’s social response to the migration crisis. On one hand, there was a strong outpouring of empathy and solidarity rooted in shared historical trauma. On the other, the text examines emerging phenomena such as secondary trauma, aid fatigue, collective narcissism, and the influence of disinformation, all of which have contributed to a gradual shift in public sentiment. The article highlights the ambivalence in Polish responses to Ukrainians, shaped by the communist legacy and Central Europe’s uncertain place within the European cultural and political landscape.

Tekst analizuje wpływ specyfiki Europy Środkowej oraz dziedzictwa komunizmu na polskie postawy wobec uchodźców z Ukrainy po 2022 roku. Autor podkreśla, że Europa Środkowa jako region „pomiędzy” Wschodem a Zachodem charakteryzuje się złożoną tożsamością kulturową i polityczną, która wywiera istotny wpływ na sposób postrzegania Innego. W artykule omówiono historyczne i geopolityczne uwarunkowania, które ukształtowały społeczną reakcję na kryzys migracyjny wywołany wojną. Z jednej strony, wskazuje się na wysoki poziom empatii i solidarności społecznej, zakorzeniony w doświadczeniach historycznych. Z drugiej – analizowane są zjawiska takie jak wtórna trauma, zmęczenie pomocą, kolektywny narcyzm i wpływ dezinformacji, które stopniowo zmieniają społeczne nastawienie. Artykuł ukazuje złożoność postaw Polaków wobec Ukraińców, wynikającą z niejednoznacznego dziedzictwa komunizmu oraz niepewnej pozycji regionu na mapie Europy.