Użyteczność taksonomii Unii Europejskiej w zakresie zrównoważonego rozwoju na przykładzie przedsiębiorstwa górniczego

Aim: The main scientific purpose of the article is a critical analysis of the key performance indicators in EU taxonomy regulations for sustainable activities for non-financial companies. Methodology: The following research methods were used: literature analysis, criticism of legal EU regulations and individual case method. Results: Non-financial companies must report on certain climate-related key performance indicators. In particular, information on the proportion of the turnover, capital expenditure or operating expenditure, which is associated with environmental sustainable economic activities. Usefulness of these key performance indicators is very low both from the point of view of the investor as well as of other stakeholders; indicators are static; it is difficult to compare them over time, and generally they do not reflect positive or negative effects of the company’s impact on the environmental. Calculation of these indicators, which is very time-consuming and cost-intensive, requires the involvement of experienced managers, industry specialists and external experts as well as expansion of analytical accounting and detailed business planning. There is a contradiction between the economics of generating information and its usefulness. Implications and recommendations: When one considers the noble goals of ensuring the protection of the natural environment, it is necessary to reformulate key performance indicators towards disclosing information about the company’s negative impact on the environment, but also about the positive effects of its protection. Originality/value: Filling the cognitive theory gap in the subject of taxonomy systematics, qualified as environmentally sustainable, especially since the Polish literature on the subject in this substantive area is very modest. The utilitarian value is an indication of the low usefulness of the information disclosed in mandatory reports on sustainable development.

Cel: Głównym celem artykułu jest krytyczna analiza kluczowych wskaźników osiągnięć w systematyce taksonomii kwalifikowanej jako zrównoważona środowiskowo, wprowadzonych regulacjami Unii Europejskiej od 2021 r. Metodyka: Dla osiągnięcia zakładanego celu zastosowano następujące metody badawcze: analizę piśmiennictwa, krytykę regulacji prawnych Unii Europejskiej oraz metodę indywidualnych przypadków. Wyniki: Przedsiębiorstwa niefinansowe ujawniają trzy kluczowe wskaźniki w postaci procentowego udziału swojej działalności kwalifikującej się i niekwalifikującej się do systematyki taksonomii UE w całkowitym obrocie (przychodach), w całkowitych nakładach inwestycyjnych oraz w całkowitych wydatkach operacyjnych. Wartość informacyjna i użyteczność obliczanych wskaźników osiągnięć jest bardzo mała z punktu widzenia zarówno inwestorów, jak i innych interesariuszy. Wymagane wskaźniki mają charakter statyczny, trudno je porównywać w czasie, a przede wszystkim nie odzwierciedlają pozytywnych bądź negatywnych skutków oddziaływania przedsiębiorstwa na środowisko. Ustalenie wartości tych wskaźników jest bardzo pracochłonne i kosztochłonne, wymaga zaangażowania doświadczonych menedżerów i specjalistów branżowych z poszczególnych obszarów biznesowych, mających znajomość procesów technologicznych i procesów związanych z ochroną środowiska, posiłkowania się wiedzą ekspertów zewnętrznych, rozbudowania analitycznej rachunkowości finansowej i bardzo szczegółowego planowania biznesu w przedmiocie zrównoważonego rozwoju. Zachodzi sprzeczność między ekonomicznością generowania informacji a jej użytecznością. Implikacje i rekomendacje: Zważywszy na szczytne cele zapewnienia zrównoważonego rozwoju, szczególnie w obszarze środowiska przyrodniczego, konieczne jest przeformułowanie wskaźników osiągnięć w kierunku ujawniania informacji o negatywnym wpływie przedsiębiorstwa na środowisko, ale także o uzyskanych pozytywnych efektach jego ochrony. Oryginalność/wartość: Celem autorki jest wypełnienie luki teoriopoznawczej w przedmiocie systematyki taksonomii kwalifikowanej jako zrównoważona środowiskowo, zwłaszcza że polska literatura przedmiotu jest w tym zakresie merytorycznym bardzo skromna. Wartością utylitarną jest wskazanie na małą użyteczność informacji ujawnianych w obligatoryjnych raportach z zakresu zrównoważonego rozwoju, szczególnie że organy UE zapowiadają dalsze rozszerzanie szczegółowych wskaźników.