Cywilizacja nierówności : teoretyczne i praktyczne granice rozwoju społeczeństwa

The essential aspects of today’s reality are determined by the dominant variant of socioeconomic system, which is built around the concept of development (whether in terms of narrower criteria – growth). The result of the dominance of neo-liberal vision of the economy become socio-economic inequalities, precarious conditions of employment, encompassing the uncertainty of human existence, as well as the real limitations of civil rights of particular social categories (denizens) and the devastation of the environment. In the face of these phenomena, it seems reasonable to pose questions about the limits and consequences of the concept of economic development from the perspective of the social consequences, or more broadly – about the direction we are heading, or in other words – “progress” of civilization. The aim of this article is to (a) explore the issue of social inequalities through the application of the specific concept of civilization, and (b) to clarify the so transformed construct by exemplifying classical and new forms of social problems and exclusions that occur in developed societies.

Zasadnicze aspekty dzisiejszej rzeczywistości wyznaczone są przez dominującą odmianę systemu społeczno-gospodarczego, który zbudowany jest wokół pojęcia rozwoju (czy w ujęciu węższym – wzrostu gospodarczego). Efektem dominacji neoliberalnej wizji gospodarki stają się nierówności socjoekonomiczne, prekarne warunki zatrudnienia, wszechogarniająca niepewność ludzkiej egzystencji, jak również rzeczywiste ograniczenia praw obywatelskich poszczególnych kategorii społecznych (zbywatele) i dewastacja środowiska naturalnego. W obliczu tych zjawisk zasadne zdają się pytania o granice i następstwa pojęcia rozwoju gospodarczego z perspektywy konsekwencji społecznych albo – szerzej – o kierunek, w którym zmierza „postęp” cywilizacyjny. Niniejszy artykuł o charakterze poznawczym ma za zadanie: (a) eksplorację zagadnienia nierówności społecznych poprzez zastosowanie – swoiście ujętego – pojęcia cywirozlelizacji oraz (b) uściślenie tak przekształconego konstruktu poprzez egzemplifikację klasycznych i nowych form problemów i wykluczeń społecznych, występujących w rozwiniętych społeczeństwach.