Kryzysy nuklearne na Półwyspie Koreańskim: fenomen sporów, impasów i negocjacji dyplomatycznych

The nuclear crisis on the Korean Peninsula has been a challenge to international peace and security for years. The first crisis began in 1993, when North Korea stated intent to withdraw from the Nuclear Non-Proliferation Treaty, which it signed in December 1985. The North Korean decision was in response to a demand for special inspections by the International Atomic Energy Agency and a demand for unrestricted access to North Korea’s all nuclear facilities at any time. Following former President Jimmy Carter’s 1994 peacekeeping mission to Pyongyang, the so-called Framework Agreement was eventually signed in Geneva in October 1994 through diplomatic negotiations. The establishment of KEDO was the first institutionalized attempt to resolve the North Korean problem. In 2002, North Korea publicly declared that it had been pursuing a clandestine program to develop nuclear weapons, sparking a second nuclear crisis. Held between 2003 and 2008, the Six-Party Talks were a diplomatic initiative to denuclearise the Korean Peninsula. The nuclear programme became a key bargaining chip for Pyongyang in its dialogue with the West. North Korea’s nuclear policy remains a challenge not only regionally but also globally. The conduct of six nuclear tests and the intensification of missile tests indicate that the nuclear crisis is still ongoing, posing a military threat to security.

Kryzysy nuklearne na Półwyspie Koreańskim stanowią od lat wyzwanie dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. Pierwszy kryzys rozpoczął się w 1993 r., kiedy Korea Północna wydała oświadczenie o zamiarze wycofania się z Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, który podpisała w grudniu 1985 r. Decyzja północnokoreańskich władz była reakcją na żądanie specjalnych inspekcji ze strony Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej i domaganie się nieograniczonego dostępu do północnokoreańskich ośrodków nuklearnych w dowolnym czasie i miejscu. W wyniku misji pokojowej byłego prezydenta Jimmy’ego Cartera w Pjongjangu w 1994 r. ostatecznie dzięki negocjacjom dyplomatycznym doszło do podpisania w październiku 1994 r. w Genewie tzw. Porozumienia ramowego. Powołanie KEDO było pierwszą zinstytucjonalizowaną próbą rozwiązania problemu północnokoreańskiego. W 2002 r. Korea Północna publicznie oświadczyła, że prowadzi tajny program nad bronią jądrową, co zapoczątkowało drugi kryzys nuklearny. Prowadzone w latach 2003–2009 rozmowy sześciostronne były dyplomatyczną inicjatywą, mającą na celu denuklearyzację Półwyspu Koreańskiego. Dla Pjongjangu program nuklearny stał się kluczową kartą przetargową w dialogu z Zachodem. Polityka nuklearna Korei Północnej nadal stanowi wyzwanie nie tylko w aspekcie regionalnym, ale także globalnym. Przeprowadzenie sześciu testów nuklearnych oraz intensyfikacja testów rakietowych wskazują, że kryzys nuklearny nadal trwa, stwarzając zagrożenie militarne.