Wiedza i stosunek do mniejszości narodowych jako element kompetencji międzykulturowej studentów

National and ethnic minorities have been present in Poland for centuries. However, the awareness of their existence in our society is relatively small. One of the reasons is the low level of intercultural competence of citizens of our country, caused by many years of neglecting the education aimed at developing the competence in the cognitive, affective, and pragmatic-communicative field. The diagnostic tests, relating to the first and second of these areas of knowledge were associated with teaching students knowledge about national minorities living in Poland and with the attitudes of respondents to the rights and privileges of these groups. The conducted analysis showed that there is an urgent need for training in intercultural education. Students who did not participate in such activities presented a low level of intercultural competence – their knowledge was superficial and the attitude towards minorities and their rights was ambivalent. The presence of intercultural content in the current curriculum – from pre- and early school – can, however, bring hope that this situation will be a subject of systematic positive change, and that intercultural competence will be more widespread and appreciated than previously.

Mniejszości narodowe i etniczne są od wieków obecne w Polsce, jednak świadomość ich istnienia jest w naszym społeczeństwie stosunkowo niewielka. Jednym z powodów jest niski poziom kompetencji międzykulturowej obywateli naszego kraju, spowodowany wieloletnimi zaniedbaniami w kształceniu ukierunkowanym na rozwijanie tej kompetencji w obszarze poznawczym, afektywnym, jak i pragmatyczno-komunikatywnym. Przedstawione badania diagnostyczne, odnoszące się do pierwszego i drugiego z wymienionych obszarów, dotyczyły wiedzy studentów kierunków pedagogicznych na temat mniejszości narodowych zamieszkujących Polskę oraz stosunku respondentów do praw i przywilejów posiadanych przez te grupy. Przeprowadzone analizy wskazały, że istnieje nagląca potrzeba kształcenia w zakresie edukacji międzykulturowej. Studenci, którzy nie uczestniczyli w takich zajęciach, prezentowali niski poziom kompetencji międzykulturowej – ich wiedza była fragmentaryczna, a stosunek do mniejszości i ich praw ambiwalentny. Obecność treści międzykulturowych w aktualnych programach nauczania – począwszy od edukacji przedszkolnej i początkowej – pozwala jednak mieć nadzieję, że sytuacja ta będzie ulegać systematycznym korzystnym zmianom, a kompetencje międzykulturowe będą bardziej niż dotychczas powszechne i doceniane.