Formalizacja uczestnictwa obywateli w życiu politycznym państwa wielonarodowego na początku XX wieku – przypadek monarchicznej konstytucyjnej Austrii

The main research problem of the article is the issue of participation of citizens of a multinational state in public life and the process of obtaining formal legal guarantees from the institutions of the Habsburg state at the end of the 19th and beginning of the 20th century, together with legislative changes in the area of electoral law and the right of association. The author discusses the specificity of the legal and political solutions brought by the so-called The December Constitution and subsequent legislation regarding, among others, association. The author focused mainly on the legal aspects of the formulation of electoral law based on the legislation of that time and presents general conclusions pointing to the importance of the process of formalizing citizens’ participation in the politics of the monarchical constitutional Austria and the justification for establishing the so-called The December Constitution, institutions for the protection of public subjective rights.

Głównym problemem badawczym artykułu jest kwestia partycypacji obywateli wielonarodowego państwa w życiu publicznym oraz proces uzyskiwania gwarancji formalno-prawnych ze strony instytucji państwa habsburskiego na przełomie XIX i XX wieku, wraz ze zmianami legislacyjnymi w zakresie prawa wyborczego i prawa zrzeszania się. Autor omawia specyfikę rozwiązań prawnych i ustrojowych przyniesionych przez tzw. konstytucję grudniową i późniejsze ustawodawstwo dotyczące m.in. zrzeszania się. Autor skoncentrował się przede wszystkim na prawnych aspektach formułowania prawa wyborczego w oparciu o ówczesne ustawodawstwo i przedstawia ogólne wnioski wskazujące na znaczenie procesu formalizowania udziału obywateli w polityce monarchicznej konstytucyjnej Austrii oraz zasadność powołania na mocy tzw. konstytucji grudniowej instytucji ochrony publicznych praw podmiotowych.