Moralność publiczna jako przesłanka ochrony zwierząt – aspekty konstytucyjne

The aim of the article is to present public morality as a basis for restrictions on constitutional freedoms and rights with the potential to include the protection of animals. The consequence of such an interpretation would be (at least partial) consideration of animal interests when conflicted with the human ones. The paper outlines the current status of animals in Polish law, focusing on the obligation of humane treatment and the possible legal subjectivity of animals. References to public morality in the context of animal protection in the Constitutional Court’s judgment on ritual slaughter and in the jurisprudence of the European Court of Human Rights are discussed. What is important for allowing stronger legal protection of animals, grounded also in the Constitution of the Republic of Poland, is the recognition of the limitations resulting from anthropocentric view of law.

Celem artykułu jest zaprezentowanie moralności publicznej jako mającej potencjał uwzględniania ochrony zwierząt, podstawy ograniczeń konstytucyjnych wolności i praw. Konsekwencją takiej interpretacji byłoby chociażby częściowe uwzględnianie interesów zwierząt w przypadku ich konfliktów z interesami ludzi. W publikacji przedstawiono zarys obecnego statusu zwierząt w polskim prawie, skupiając się na obowiązku humanitarnego traktowania oraz ewentualnej podmiotowości prawnej zwierząt. Omówiono odniesienia do moralności publicznej, w kontekście ochrony zwierząt, w wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczącym uboju rytualnego i w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Istotne dla dopuszczenia silniejszej prawnej ochrony zwierząt, mającej podstawy również w Konstytucji RP, jest dostrzeżenie ograniczeń wynikających z antropocentrycznego myślenia o prawie.