Kategorie gramatyczne w dorobku Romana Laskowskiego

Five years have passed since Professor Roman Laskowski’s death. The author can recall the Professor’s outstanding achievements in the field of Polish grammar and methodology of linguistics. The first part of the article discusses Laskowski’s theory of parts of speech, as well as his original and innovative proposals in functional classifications of Polish lexemes. The second part of the review focuses on Laskowski’s achievements in research on morphological categories related to the inflected parts of speech. Laskowski’s most important works on both verbal and nominal categories are also presented in the article.

W piątą rocznicę śmierci Romana Laskowskiego (1936–2014), wybitnego teoretyka języka, polonisty i slawisty, autor chce przypomnieć w sposób syntetyczny o jego dokonaniach w zakresie metodologicznych podstaw gramatyki polskiej. Artykuł jest przeznaczony przede wszystkim dla językoznawców niezajmujących się gramatyką. Roman Laskowski zbudował aparat pojęciowy współczesnej morfologii funkcjonalnej, metodologicznie podporządkowany składni, zdeterminowanej semantycznie. W pierwszej części artykułu omawiana jest koncepcja części mowy autorstwa uczonego i jego nowatorskie, oryginalne klasyfikacje funkcjonalne leksemów polskich (przedstawione w dwóch wydaniach dzieła Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia) na tle klasyfikacji innych autorów współczesnych. Druga część artykułu, odwołująca się do licznych publikacji Romana Laskowskiego, przedstawia jego osiągnięcia w badaniach nad kategoriami morfologicznymi, przysługującymi nominalnym i werbalnym klasom leksemów, a w szczególności proponowane przez niego zasady opisu tych kategorii we współczesnej polszczyźnie.