Šupane, Withasen, Vethenici, Witsassen – formy reprezentacji wspólnot wiejskich na obszarach Zachodnich Słowian

Im Rahmen des hoch- und spätmittelalterlichen Landesausbaus in Ostmitteleuropa entstanden nicht nur in den Städten mit ihren Räten und Schöffengremien Repräsentanten kommunaler Gemeinschaften, sondern auch ländliche Siedlungen waren durch Personen nach außen vertreten, die im Gebiet östlich der Saale häufig als „Schulte“ bezeichnet wurden. Aber schon die slawischen Siedlungen der Zeit vor dem Beginn der westlichen Zuwanderung hatten Repräsentanten, die sie gegenüber Fürsten und neuen Herren vertraten. Sie wurden „Supane“ und „Withasen“ genannt. Ihnen und der Wandlung ihrer Funktionen und Aufgaben ist der folgende Aufsatz gewidmet.

In the course of High and Late Medieval settlement expansion in East Central Europe, towns with their councils and jury panels were not the only ones to develop systems of community representation. In rural settlements, too, representatives took over certain dealings with the outside world, for instance the so-called “Schults” in the area east of the Saale River. Indeed, Slavic settlements prior to immigration from the west also had representatives, called “Supans” and “Withasi”, who championed their interests in front of princes and new rulers. The present contribution deals with these Slavic representatives, as well as their changing functions and duties.

W trakcie przeobrażeń osadniczych w Europie Środkowo-Wschodniej w okresie dojrzałego i późnego średniowiecza nie tylko miasta, wraz z ich radami i ławami sądowymi, rozwinęły system reprezentacji wspólnot. Również w przypadku osadnictwa wiejskiego wyłonili się przedstawiciele lokalnych społeczności, którzy reprezentowali je względem świata zewnętrznego, tak jak miało to miejsce w przypadku ludzi często określanych jako „Schultowie” (Sołtysi?) na obszarach wschodniego pobrzeża rzeki Soławy. Osady słowiańskie przed przybyciem osadników z zachodu także miały swoich przedstawicieli, zwanych „Šupani” (Żupanie) lub „Withasi” (Vethenici, Witsassen), którzy wyrażali ich interesy przed panami ziemskimi. Niniejszy artykuł dotyczy tych słowiańskich przedstawicieli wspólnot lokalnych oraz ich zmieniających się funkcji i obowiązków.