Sekularyzacja – Rebelia – Migracja – Innowacja. Różnorodne ekonomiczne skutki reformacji w strefie Bałtyku

Przyczynek dotyczy ekonomicznych i socjalnych skutków reformacji. Należała do nich sekularyzacja, to znaczy przemiana kościelnych posiadłości ziemskich i tworzenie nowych latyfundiów (Territorien), podobnie jak rozszerzanie dominiów władców oraz szlacheckich gospodarstw wiejskich. W miastach myśl reformatorska padła na podatny grunt i przyniosła ze sobą rewolty socjalne oraz żądania politycznego prawa głosu. Migracja przede wszystkim holenderskich menonitów i kalwinistów przyniosła skok innowacyjny w obszarze rolnictwa, rzemiosła, handlu i sztuki. Rozwijała się ponadnarodowa kultura, którą można określić jaki „niderlandyzację strefy Bałtyku”.

The article deals with economic and social effects of the Reformation. One of them was secularisation, i.e. the transformation of the ecclesiastical estates into new latifundia (German: Territorien), and similarly enlarging rulers’ domains and landed estates of the gentry. In towns the ideas of the Reformation were well received and provoked social revolts and demands for the right to vote. Migrations, especially of the Dutch Mennonites and Calvinists, brought about an innovation jump in the sphere of agriculture, crafts, trade and art. The supranational culture that started to flourish may be called ‘Netherlandisation of the Baltic Sea Region’.