Analiza znowelizowanego listu apostolskiego papieża Franciszka Vos estis lux mundi

For over twenty years, the church legislator has been strengthening the protection of minors and helpless people against sexual crimes committed by clergy and consecrated persons through general legislation. It does this both by means of substantive norms penalizing contra sextum acts, as well as formal regulations aimed at judging the perpetrators of this type of criminal acts. The amendment to the Vos estis lux mundi act made by Pope Francis on March 25, 2023, makes the protection of minors even more effective because it not only defines sexual offenses against minors and persons equivalent to them, but above all penalizes acts consisting of actions or omissions aimed at to interfere with or avoid civil or canonical, administrative or criminal investigations conducted against clergy or members of institutes of consecrated life, societies of apostolic life and moderators of international associations of the faithful recognized or erected by the Holy See. This type of criminal acts may be committed by broadly understood church superiors, who are at the head of both particular Churches and institutes and associations belonging to various forms of consecrated life. The amended Act introduced provisions increasing transparency and procedural economy. Additional emphasis was placed on the protection of injured persons, while ensuring the protection of the good name of the accused, who enjoys the presumption of innocence until the end of the proceedings. However, in the field of substantive law, there has been greater unification of the norms contained in the Act with other legal acts. The amended Vos estis lux mundi is another act of the church legislator intended to protect minors and people who cannot fully decide on their own actions against sexual crimes. It seems that the current legislation in this matter still requires unification and simplification, which will allow for more effective application of the law.

Od ponad dwudziestu lat prawodawca kościelny za pomocą ustawodawstwa powszechnego wzmacnia ochronę małoletnich i osób bezradnych przed przestępstwami seksualnymi ze strony duchownych i osób konsekrowanych. Czyni to zarówno za pomocą norm materialnych penalizujących czyny contra sextum, jak i przepisów formalnych mających na celu osądzanie sprawców tego typu czynów przestępczych. Dokonana 25 marca 2023 r. przez papieża Franciszka nowelizacja ustawy Vos estis lux mundi czyni ochronę małoletnich jeszcze bardziej skuteczną, ponieważ nie tylko definiuje przestępstwa seksualne wobec małoletnich i osób z nimi zrównanych, ale przede wszystkim penalizuje czyny polegające na działaniach lub zaniechaniach mających na celu zakłócanie lub uniknięcie dochodzeń cywilnych lub kanonicznych, administracyjnych lub karnych prowadzonych wobec duchownych lub członków instytutów życia konsekrowanego, stowarzyszeń życia apostolskiego oraz moderatorów międzynarodowych stowarzyszeń wiernych uznanych lub erygowanych przez Stolicę Apostolską. Tego typu czynów przestępczych mogą dopuścić się szeroko rozumiani przełożeni kościelni, stojący zarówno na czele Kościołów partykularnych, jak i instytutów oraz stowarzyszeń należących do różnorodnych form życia konsekrowanego. W znowelizowanej ustawie wprowadzone zostały przepisy zwiększające transparentność i ekonomię procesową. Dodatkowy akcent został położony na ochronę osób poszkodowanych, z jednoczesnym zapewnieniem ochrony dobrego imienia oskarżonego, który aż do zakończenia postępowania korzysta z domniemania niewinności. Natomiast w zakresie prawa materialnego nastąpiło większe ujednolicenie norm zawartych w ustawie z innymi aktami prawnymi. Znowelizowana Vos estis lux mundi jest kolejnym aktem prawodawcy kościelnego służącym ochronie małoletnich i osób niemogących w pełni decydować o swoich czynach przed przestępstwami seksualnymi. Wydaje się przy tym, że obecne ustawodawstwo w tej materii wciąż wymaga ujednolicenia i uproszczenia, co pozwoli na skuteczniejsze stosowanie prawa.