Illvirkjar ok óskírðir. Eiríksdrápa by Markús Skeggjason as an example of using the motif of the Slav-pagan in the Scandinavian medieval literature

The article presents Eiríksdrápa, a poem dedicated to Erik the Good, king of Denmark (1095–1103), written by Markús Skeggjason, an Icelandic poet. The poem graced the visit of Jón Ǫgmundarson in Lund w 1105, where the local archbishop Gizurr ordained him Bishop of Hólar. The poem glorifies King Erik’s achievements that indicate the Christian character of his rule, which was additionally confirmed by obtaining consent to create a new Archdiocese in Lund and by the king’s pilgrimages to Rome and the Holy Land. The Christian dimension of Erik’s rule is also reflected in the motif of his military actions against the pagan Slavs; it occupies a prominent place in Markús’s poem and is analysed in the present article. The motif depicts the Slavs as traitors (svikmenn) and pagans (heiðnar), who were a threat to the peace in the kingdom. Erik’s lack of mercy to them proved his just and pious rule in Denmark. The motif in question turned out to be very useful in the process of building up an image of a Christian ruler; on the other hand, it shows the artistic skills of Markús, based on the oeuvre of other poets who also described the pagan Slavs.

Tematem artykułu jest Eiríksdrápa islandzkiego poety Markúsa Skeggjasona, wiersz poświęcony pamięci króla Danii Eryka Zawsze Dobrego (1095–1103). Poemat uświetnił wizytę Jóna Ǫgmundarsona w Lund w 1105 roku, gdzie miejscowy arcybiskup Gizurr wyświęcił go na biskupa Hólar. Wiersz sławi przede wszystkim te dokonania króla Eryka, które wskazywały na chrześcijański wymiar jego rządów. Świadczyć o tym miały zarówno uzyskanie zgody papieża na erygowanie archidiecezji w Lund, jak i pielgrzymi króla do Rzymu i Ziemi Świętej. Wpisuje się w to również motyw wrogich działań Eryka wobec pogańskich Słowian, co zajmuje w wierszu Markúsa poczesne miejsce i jest głównym przedmiotem analizy w artykule. Motyw ten ukazuje Słowian jako zdrajców (svikmenn) i pogan (heiðnar) zagrażająych pokojowi w królestwie. Brak litości dla nich ze strony Eryka dowodził jego sprawiedliwych i bogobojnych rządów w Danii. Analizowany motyw dowodzi jego przydatności w procesie kształtowania wizerunku chrześcijańskiego władcy, wskazuje także na warsztat artystyczny Markúsa, oparty w głównej mierze na dorobku innych poetów, także opisujących pogańskich Słowian.