From Satan’s Wager to Eve’s Gambit to Our Leap: An Anselmian Reply to the Problem of Divine Hiddenness

Od zakładu szatana, przez podstęp Ewy, do naszego skoku: anzelmiańska odpowiedź na problem Bożego ukrycia Chociaż u św. Anzelma nie znajdziemy wyraźnej dyskusji na temat problemu Bożego ukrycia (PBU), tak jak jest on dziś powszechnie rozumiany – mianowicie jako argument za ateizmem – to jest on doskonale świadomy trudności egzystencjalnych, jakie stwarza nasz pozorny brak dostępu do Boga. Co więcej, dostarcza on składników dla interesującego i dotychczas zaniedbanego podejścia do PBU, zakorzenionego w wielu chrześcijańskich narracjach o odstępstwach od stanu łaski, zarówno anielskich, jak i ludzkich. Celem tego artykułu jest wyraźne nakreślenie podejścia Anzelma i dostarczenie przynajmniej szczątkowego jego rozwiązania PBU.

While St. Anselm does not supply us with an explicit discussion of the problem of divine hiddenness (PDH) as it is typically conceived today-namely, as an argument for atheism-he is keenly aware of the existential difficulty posed by our seeming lack of access to God. Moreover, he provides the ingredients for an interesting and heretofore neglected approach to the PDH, one rooted in multiple Christian narratives about lapses from knowledge-infused states of grace, both angelic and human. The goal of this paper is to draw out that Anselmian approach explicitly, and to provide at least a rudimentary assessment of it.