Lira korbowa – instrument zapomniany? Współczesna praktyka rekonstrukcji i budowania instrumentów w pracowni lutniczej Stanisława Nogaja

This article explores the issue of the contemporary manufacture of the hurdy gurdy. The author focuses on instruments built by Stanisław Nogaj from Stara Wieś, a pupil of Stanisław Wyżykowski from Haczów. For a detailed description and analysis, a specimen built in 2004 was chosen – a model of a lyre guitar which is itself a copy of a traditional (beggars’) hurdy-gurdy in the collection of the Seweryn Udziela Ethnographic Museum in Kraków. The material basis for this research was mainly field interviews conducted by the author in Stanisław Nogaj’s workshop in 2021, and photographic documentation. The construction, the innovations applied, and the general idea of creating the instrument are described in detail.

W artykule poruszona została problematyka współczesnego wytwórstwa liry korbowej. W polu zainteresowań autora znalazły się instrumenty budowane przez Stanisława Nogaja ze Starej Wsi – ucznia Stanisława Wyżykowskiego z Haczowa. Do szczegółowego opisu i analizy wybrano egzemplarz zbudowany w 2004 r. – model liry gitarowej. Był on kopią liry dziadowskiej, pozostającej w zbiorach Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie. Podstawą materiałową dla niniejszych badań były głównie źródła wywołane – wywiady terenowe przeprowadzone przez autora osobiście w pracowni S. Nogaja w 2021 r. oraz zebrana dokumentacja fotograficzna. Szczegółowo opisano budowę, zastosowane innowacje i ogólną ideę powstania analizowanego instrumentu.