Pedagogika lasu i pierwsze ścieżki jej teoretycznych konceptualizacji

The content of the article is an attempt to open a perspective of pedagogical research in which the child and the adult do not constitute the cognitive center, but face the expression of Nature, literally the Forest, as a pedagogical medium. The capital letter also appears - non-standard - in the proposed concept of nature-Languaging, which may be a cultural and native reference to Anglo-Saxon nature-writing. While the latter exposes the aesthetic and artistic value of a testimony to contact with nature in the form of personal essays, the nature-Languaging aesthetics, with its ethical and pragmatic justification, is the ability to be silent, listen to your own listening, whisper, stutter, and generally speaking - a balanced way of speaking. This proposal is an attempt to indicate a possible theoretical and practical foundation of forest pedagogy, without undertaking in depth reflections on the methodology of its own subject. Therefore, the article highlights, first of all, the achievements of contemporary humanistic thought in Poland (duality, versus, unlearning, deep competences, acuological pedagogy), which may constitute conceptualization of the first paths initiating a definitional, semantic and, in the future, methodological basis for an inter- and transdisciplinary initiative called forest pedagogy.

Treść artykułu stanowi próbę otwarcia perspektywy badań pedagogicznych, w której dziecko i dorosły nie stanowią centrum poznawczego, ale stają wobec wyrażania się Natury, a dosłowniej Lasu jako medium pedagogicznego. Zapis wielką literą pojawia się również w zaproponowanej koncepcji przyrodo-Słowia, która stanowić może kulturowo-rodzime nawiązanie do anglosaskiego przyrodopisarstwa (ang. nature-writing). O ile to ostatnie eksponuje estetyczny i artystyczny walor świadectwa kontaktu z naturą w postaci osobistej eseistyki, o tyle estetyką przyrodo-Słowia, z jej etycznym i pragmatycznym uzasadnieniem, jest umiejętnością milczenia, słuchania własnego słuchania, szeptu, zająknięcia i ogólnie ujmując – zrównoważonego sposobu mówienia. Propozycja ta stanowi próbę wskazania na możliwe teoretyczne i praktyczne fundamentum pedagogii i pedagogiki lasu, nie podejmując jeszcze pogłębionych refleksji nad metodologią własnego przedmiotu. Dlatego w artykule wyeksponowano przede wszystkim dokonania współczesnej myśli humanistycznej w Polsce (dwoistość versus od-uczanie się, kompetencje głębokie, pedagogika akuologiczna), które stanowić mogą pierwsze ścieżki konceptualizacji, inicjujące podłoże definicyjne, semantyczne i w przyszłości metodologiczne dla inter- i transdyscyplinarnej inicjatywy nazwanej pedagogiką lasu.