Kamienie milowe w karierze zawodowej – raport z badań dojrzałych nauczycielek

In the article, I address the topic of the significance of milestones in career development, as seen from the perspective of mature teachers. By milestones, I mean emotionally significant turning points associated with some significant event for the teacher, clearly separating one career phase from the next. These significant events lead to changes in the approach to the teaching profession. The presented analyses are based on 14 in-depth interviews (IDI) with female teachers who have long-standing experience in school (minimum 20 years) and are over 50 years old. I used thematic analysis in the research to identify recurring thematic threads in the teachers' statements regarding emotionally significant turning points; the effects on career development can be positive and/or harmful. The data was coded using the inductive approach. I conducted a qualitative data analysis using the MAXQDA 2020 program. Based on the content of the collected material, I identified two categories of thematic threads leading to changes in the functioning of the participating teachers' professional work. The first indicates the role of emotionally significant unplanned events independent of the teacher and resulting from objective or subjective external circumstances. The second relates to emotionally significant planned events/actions that depend on the teacher and are associated with internal factors. The research reveals a picture of "positive" and "negative" milestones that are significant for teachers' functioning in their roles. Knowing the negative ones can contribute to counteracting the negative emotions accompanying a teacher's daily work, including burnout.

W artykule podejmuję wątek znaczenia kamieni milowych w przebiegu karier widziany z perspektywy nauczycieli z długim stażem pracy. Przez kamienie milowe rozumiem emocjonalnie znaczące punkty zwrotne związane z jakimś szczególnie ważnym dla nauczyciela wydarzeniem wyraźnie oddzielające jedną fazę kariery od kolejnej. Te znaczące wydarzenia prowadzą do zmian w podejściu do wykonywania pracy zawodowej nauczyciela. Podstawą zaprezentowanych analiz jest 14 indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI) z nauczycielkami, które mają wieloletni staż pracy w szkole (minimum 20 lat) i ukończony 50 rok życia. W badaniach zastosowałam analizę tematyczną, której celem jest identyfikacja powtarzających się wątków tematycznych w wypowiedziach nauczycielek, a dotyczących znaczących emocjonalnie punktów zwrotnych, których skutki dla przebiegu karier mogą być korzystne (pozytywne) i/lub niekorzystne (negatywne). Dane kodowałam w ramach podejścia indukcyjnego. Jakościową analizę danych przeprowadziłam z wykorzystaniem programu MAXQDA 2020. Na podstawie treści zgromadzonego materiału wyłoniłam dwie kategorie wątków tematycznych prowadzących do zmian w funkcjonowaniu zawodowym nauczycielek biorących udział w badaniu. Pierwsza z nich wskazuje na rolę wydarzeń znaczących emocjonalnie niezaplanowanych i niezależnych od nauczyciela, które są następstwem okoliczności zewnętrznych obiektywnych lub subiektywnych. Druga – dotyczy wydarzeń/działań znaczących emocjonalnie zaplanowanych i zależnych od nauczyciela, które są związane z czynnikami wewnętrznymi. Z badań wyłania się obraz „pozytywnych” i „negatywnych” kamieni milowych mających znaczenie dla funkcjonowania w roli nauczyciela. Znajomość szczególnie tych drugich może przyczynić się do przeciwdziałania negatywnym emocjom towarzyszącym codziennej pracy nauczyciela, w tym wypaleniu zawodowemu.