“Let Us Create a Modern Lithuania!” Confrontations of National Identity with Modernity in the Lithuanian Music Modernisation Discourse of the 1930s

Projekt modernizacji był naczelną ideą w muzyce litewskiej XX wieku. Idea ta zdeterminowała powstanie wielu kierunków twórczych i odkryć kompozytorów litewskich różnych pokoleń, a także krytyczną refleksję nad ich dziełami. U podstaw litewskich dążeń modernizmu muzycznego leży kwestia tożsamości narodowej, na którą wpływ miały kluczowe zmiany historyczne i procesy polityczne. W niniejszym artykule badam niektóre zagadnienia dotyczące relacji między konstrukcją tożsamości narodowej a nowoczesnością, skupiając się w szczególności na publicznych dyskusjach na temat elementów narodowych i nowoczesnych w muzyce, które pojawiły się w prasie muzycznej lat 30. i stały się emblematyczne dla późniejszej historii muzyki litewskiej. Do najbardziej aktywnych uczestników debat należeli młodzi kompozytorzy i muzycy, którzy w 1932 roku założyli Stowarzyszenie Muzyków Postępowych, a w 1936 roku Litewską Sekcję MTMW – Witold Bacevičius, Jeronimas Kačinskas i Vladas Jakubėnas. Ich opinie stanowiły punkt zwrotny w dyskursie o muzyce narodowej, aktualizując i rozszerzając rozumienie i stosowanie pojęć muzyki nowoczesnej oraz narodowej na Litwie. Polemiczne obserwacje, spostrzeżenia i wypowiedzi z okresu międzywojennego zostały efektywnie rozwinięte w późniejszej recepcji i posłużyły jako podstawa do reinterpretacji i rewizji dyskursu o modernizacji muzyki litewskiej.

The project of modernisation, which emerged as the central idea in the course of 20th-century Lithuanian music, predetermined many creative orientations and discoveries by Lithuanian composers of various generations, as well as critical reflection on their works. At the root of Lithuanian projections of musical modernism lies a central concern with questions of national identity, affected by crucial historical changes and political processes. In this paper, I explore issues of relationship between construction of national identity and the modernity, focusing in particular on public discussions concerning national and modern elements in music, which appeared in the musical press of the 1930s and became emblematic of subsequent Lithuanian music history. Among the most active participants of the debates were young composers and musicians who had set up the Society of Progressive Musicians in 1932 and the ISC M Lithuanian Section in 1936: Vytautas Bacevičius, Jeronimas Kačinskas, and Vladas Jakubėnas. Their opinions marked a significant turning point in the national music discourse, updating and expanding the understanding and use of the concepts of modern and national music in Lithuania. The interwar polemical observations, insights and statements were effectively elaborated in later reception and served as basis for a reinterpretation and revision of the Lithuanian music modernisation discourse.