Rola muzyków polskich w kształtowaniu ukraińskiej szkoły kompozytorskiej XIX i początku XX wieku

The article presents a system organizing the forms and ways of influencing Polish musicians on Ukrainian composers in the era of the most intensive development of national schools. In the discussed system, there are four main levels at which professional Ukrainian musicians absorb influences from Polish musical culture. The first level-“empirical”, concerning the use of elements of folk music as a quotation, or vice versa, of folk melodies of a neighboring nation recorded by Polish musicians in instrumental or the atrical works by Ukrainian composers. The second level-“integrative”, related to the activities of the so-called “Ukrainian school” of Polish musicians-Antoni Kocipiński, Michał Zawadzki, Władysław Zaremba active in Podolia and Kiev. The third level-“ephemeral”-takes into account the legacy of Tomasz Padura and Wojciech Sowiński, who, reaching for the sources of Ukrainian folklore, treated them in an absolutely subjective way. The fourth, “dialogic” level - idiolects of F. Chopin’s style in the works of Mykola Lysenko and subseqent generations of Ukrainian musicians.

W niniejszym artykule zaproponowany został system porządkujący formy i sposoby wpływu muzyków polskich na kompozytorów ukraińskich w dobie najbardziej intensywnego kształtowania szkół narodowych. W omawianym systemie wyodrębnione zostają cztery główne poziomy, na których odbywa się przyswajanie przez profesjonalnych muzyków ukraińskich wpływów płynących z polskiej kultury muzycznej. Pierwszy poziom - „empiryczny” dotyczy wykorzystania elementów muzyki ludowej jako cytatu, lub vice versa, zapisanych przez muzyków polskich melodii ludowych sąsiedniego narodu w utworach instrumentalnych lub teatralnych kompozytorów ukraińskich. Drugi poziom - „integratywny” - związany jest z działalnością tzw. „szkoły ukraińskiej” muzyków polskich: Antoniego Kocipińskiego, Michała Zawadzkiego, Władysława Zaremby, działających na Podolu i w Kijowie. Trzeci poziom - „efemeryczny” - uwzględnia spuściznę Tomasza Padury i Wojciecha Sowińskiego, którzy sięgając do źródeł folkloru ukraińskiego traktowali je w sposób absolutnie subiektywny. Czwarty poziom - „dialogiczny” - dotyczy idiolektów stylu Chopina w twórczości Mykoły Łysenki i następnych generacji muzyków ukraińskich.