Grypsy Łukasza Cieplińskiego pisane w celi śmierci jako forma komunikacji rodzinnej w czasach stalinowskich

The article concentrates on biographies of the Steadfast Soldiers. They can serve as an inspiration in upbringing towards maturity. There are very few psychopedagogy works devoted to the Steadfast Soldiers. The author’s intention is to revive the scientific discussion on this subject. The objective of the article is providing an answer to the following question: What was the role of secret messages sent by Łukasz Ciepliński from his death cell to his family? The author applies the history-pedagogy biographical method. The part of Ciepliński’s life that coincides in Poland with the Stalinist period after WWII is analysed. The main focus of the studies are the last months of his life, spent in his death cell. The article derives its sources from the available biography-history works as well as from Ciepliński’s secret messages to his wife and his only child – the very young Andrzej. In the communication analysis of the secret messages the four level communication model is used. According to the model, a statement of a person consists of the following levels: subject (information), self-presentation, relations, and a calling. Results: The Ciepliński’s secret messages fulfilled the following communication roles: sharing information on the fight for Poland’s freedom, revealing information about himself (value hierarchy – God-Honour-Fatherland), expressing his longing and love for the family (relation’s level), appeal for finishing these tasks that he himself was not able to complete and for giving the priority to higher values. The appeal is particularly strongly directed at his son. Ciepliński asks him to care for his mother (Ciepliński’s wife) and work hard to become an educated man who can serve his motherland well. Conclusions: Łukasz Ciepliński’s secret messages, formulated by a well-educated and devoted soldier, as well as a caring husband and father, can serve as guidelines for all of us, demonstrating how to implement the slogan God-Honour-Fatherland.

Problematyka tekstu ogniskuje się wokół biografii Żołnierzy Niezłomnych jako źródeł inspiracji w wychowaniu do wartości. Jak dotąd w literaturze psychopedagogicznej istnieje niewiele opracowań poświęconych Żołnierzom Niezłomnym. Zamierzeniem autora jest ożywienie naukowego dyskursu w zakresie tej tematyki. Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie badawcze: Jaką rolę w komunikacji z najbliższą rodziną pełniły grypsy pisane przez Łukasza Cieplińskiego w celi śmierci? Wykorzystano metodę biografii historyczno-pedagogicznej. Poddano analizie fragment życia Łukasza Cieplińskiego, przypadający na lata stalinowskie w powojennej Polsce. Skoncentrowano się przede wszystkim na ostatnich miesiącach życia Łukasza Cieplińskiego, spędzonych w celi śmierci. W artykule odwołano się do opracowań biograficzno-historycznych oraz treści grypsów, napisanych w celi śmierci do żony i jedynego dziecka, kilkuletniego Andrzeja. W analizie komunikacyjnej roli grypsów odwołano się do czteropoziomowego modelu komunikacji, zgodnie z którym wypowiedź nadawcy można analizować na następujących poziomach: rzeczowym (informacji), ujawniania siebie, relacji i apelu. Wyniki: Za pomocą grypsów, które pełniły rolę komunikacyjną, Łukasz Ciepliński: dzielił się ze swoimi najbliższymi najważniejszymi informacjami dotyczącymi walki o wolną Polskę i obronę najwyższych wartości; ujawniał siebie (w tym przede wszystkim wyznawaną hierarchię wartości zawartą w haśle: Bóg, Honor, Ojczyzna). Na poziomie relacji wyrażał swoje uczucia tęsknoty i miłości do najbliższej rodziny oraz troski o nią. Na poziomie apelowym prosił najbliższych o wypełnienie zadań, których nie dane mu było dokończyć oraz o kierowanie się w życiu najwyższymi wartościami. Szczególny apel wybrzmiał w stosunku do syna, którego dodatkowo Łukasz Ciepliński prosił o rzetelną i wszechstronną edukację dla dobra ojczyzny i o opiekę nad matką. Wnioski: Grypsy Łukasza Cieplińskiego są dla nas wszystkich wskazówkami, drogowskazami sformułowanymi przez świetnie wykształconego i oddanego Polsce żołnierza, kochającego ojca i męża, kandydata na ołtarze – jak urzeczywistniać wartości zawarte w haśle: Bóg, Honor, Ojczyzna.