Rethink thinking

Myślenie twórców sztuki rozważane jest w ramach filozoficznej refleksji nad procesami poznawczymi. Autorka wychodzi z założenia, że znajdujemy się na granicy dotychczasowej wizji człowieka, co skłania do podjęcia próby „przemyślenia myślenia”, przypisywanych myśleniu znaczeń i funkcji w procesach poznawczych. Powinna ona obejmować nie tylko poznanie pojęciowe, ale też szeroko rozumiane „myślenie estetyczne” i połączone z nim (choć nie tożsame) „myślenie artystyczne”. Rozpatrywane jest, jaką rolę w analizie przemian w sztuce i jej teoriach, mogłoby odegrać pojęcie „myślenia estetycznego”? Przedmiotem zainteresowania są punkty zwrotne w myśleniu, które można powiązać z doświadczeniami o charakterze transformacyjnym, dokonującymi się na gruncie filozofii i sztuki. Przedstawiono kilka możliwych kierunków takich analiz, odwołujących się do doświadczeń historycznych i transformacyjnych doświadczeń w myśleniu, spowodowanych przemianami cywilizacyjno-technologicznymi. Przywołane zostały przykłady transformującego oddziaływania podobnych doświadczeń na teorię i sztukę.

The thinking of art creators is considered as part of philosophical reflection on cognitive processes. The author assumes that we are on the limit of the current vision of humanity, which induces us to attempt to "rethink thinking" and the meanings and functions attributed to thinking in cognitive processes. This attempt should include not only conceptual cognition but also "esthetic thinking" in the broad sense and "artistic thinking" connected, although not identical with it. The study examines what role could be played by the concept of "esthetic thinking" in the analysis of changes in art and its theories. The subject of interest is the turning points in thinking that could be connected with transformative experiences taking place in philosophy and art. Several possible directions of such analyses are presented that refer to historical and transformative experiences in thinking brought about by civilizational and technological transformations. Examples are provided of the transforming impact of similar experiences on theory and art.