Polskie tłumaczenia "Historii Aleksandra Wielkiego" w ujęciu językoznawczym – stan i perspektywy badań

The author presents the state of research of Polish translations of The Story of Alexander the Great – a manuscript translation by Leonard of Bończa (1510) and an anonymous print publication of 1550 as a comparative source; both sources constitute a series of translations. The manuscript provides an interesting lexical material (especially various synonymic equivalents placed in the glosses), which can broaden our knowledge on the affluence of lexical resource of Old Polish language. The study of translational practice of a medieval author opens up new perspectives of research, because of varied use of Latin in Polish language. The 16th century print publication sheds some light on the stylistic and linguistic characteristics of the manuscript, indicating constant and variable linguistic elements in diachronic perspective.

W artykule scharakteryzowano stan badań nad polskimi tłumaczeniami Historii Aleksandra – rękopiśmiennym przekładem Leonarda z Bończy z 1510 r. oraz (jako źródłem porównawczym) anonimowym drukiem z 1550 r., stanowiącymi serię translatorską. Rękopis dostarcza przede wszystkim interesującego materiału leksykalnego (w tym zwłaszcza różnorodnych ekwiwalentów synonimicznych zamieszczonych w glosach), który może uzupełniać wiedzę o bogactwie słownikowego zasobu staropolskiego. Nowe perspektywy badawcze otwiera również – ze względu na różnorodne sposoby funkcjonowania łaciny w tekście polskim – warsztat przekładowy średniowiecznego autora. Nie bez znaczenia dla charakterystyki stylistyczno-językowej rękopisu pozostaje szesnastowieczny druk, gdyż może pozwolić na wskazanie stałych i zmiennych elementów językowych w perspektywie diachronicznej