Opozycja „swój – obcy” w świadomości Rosjan końca XVIII– początku XIX wieku: dylematy i wybory Nikołaja Karamzina

The paper presents literary, journalistic and historiographical works by Nikolay Karamzin (1766–1826) from the perspective of “the own ‒ the strange” opposition. It consists of five parts presenting the evolution of Karamzin’s thoughts, dilemmas and choices: The introduction, Between the own and the strange: On correspondence (on Karamzin’s letters to J. C. Lavater and P. Vyazemsky), “Russia or Europe?”: “Russian traveller’s letters”, “Where is Poland?”: „Opinion of a Russian citizen”, Siberia: on the “History of the Russian State”, The Ending. Two questions are considered: 1. Is Russia Europe? 2. Are lands annexed by Russia (eg. Poland) “real” Russia? The works by Tzvetan Todorov, Bernhard Waldenfels and Marta Wójcicka form the theological basis.

Artykuł zawiera omówienie dzieł literackich, publicystycznych i historiograficznych Nikołaja Karamzina (1766–1826) z perspektywy opozycji „swój – obcy”. Artykuł składa się z pięciu części, przedstawiających ewolucję poglądów Karamzina, jego rozterki i wybory: Wprowadzenie, Między własnym a obcym: wokół korespondencji (o listach Karamzina do J.C. Lavatera i P. Wiaziemskiego), „Rosja czy Europa?”: „Listy podróżnika rosyjskiego”, „Gdzie jest Polska?”: „Zdanie obywatela rosyjskiego”, Syberia: wokół „Historii państwa rosyjskiego”, Zakończenie. Przedmiotem rozpatrzenia są dwa pytania: 1. czy Rosja to Europa?; 2. czy ziemie przyłączone do Rosji (np. Polska) są „prawdziwą” Rosją? Podstawę teoretyczną stanowią prace Tzvetana Todorova, Bernharda Waldenfelsa i Marty Wójcickiej.