Ocena projektów inwestycyjnych przy nieporównywalności kryteriów – zastosowanie metody ELECTRE IV

The aim of the paper is to show that the use of ELECTRE IV method for the investment projects evaluation in hard coal mine determines the ranking of investment projects. In this type of problems the criteria related to threats and financial criteria are dealt with. Usually the decision maker does not want or can not define the relationship between the criteria - non comparable criteria, understood as lack of information about preferences between the criteria. Based on the data obtained from coal mine enterprise, the paper analyzes the issue of building a ranking of nine projects assessed due to the estimated volume of the coal bed and the total costs and associated risks of methane and rock burst. The final ranking is an approximation of preferences system in which criteria incomparabilities and the significant importance of each criterion are taken into account.

Celem pracy jest pokazanie, że wykorzystanie metody ELECTRE IV do oceny projektów inwestycyjnych w kopalni węgla kamiennego związanych z eksploatacją wyrobisk wybierkowych pozwala ustalić ranking przedsięwzięć inwestycyjnych. W tego typu problemach rozpatruje się kryteria związane z zagrożeniami oraz kryteria finansowe. Zwykle decydent nie chce lub nie potrafi określić relacji między tymi kryteriami, z tego wynika nieporównywalność kryteriów, rozumiana jako brak informacji o preferencjach względem kryteriów. Na podstawie danych uzyskanych z przedsiębiorstw przemysłu górniczego analizowane jest zagadnienie ustalenia rankingu dziewięciu projektów wyrobisk wybierkowych węgla kamiennego ocenianych ze względu na szacowane wielkości urobku i kosztów całkowitych oraz występujących zagrożeń metanowych i tąpaniami. Otrzymany ranking końcowy jest przybliżeniem systemu preferencji uwzględniającego nieporównywalność z jednej strony, a z drugiej – uwzględnia znamienne znaczenie każdego z rozpatrywanych kryteriów.