„Przyjemność kojarzy nam się z czymś, co ściśle do nas należy, z naszą cielesną egzystencją i wewnętrzną witalnością, a mimo to jest od nas oddzielona i niezależna, a zatem może zaskakiwać, dezorientować, obciążać, odrażać, przytłaczać, przerażać, porywać, rodzić konflikty, budzić »niesamowite«, ustawiać poza kontrolą (a czasem wywoływać pożądanie)” – twierdzi Aaron Schuster (2016: 44). Innymi słowy, przyjemność może objawiać się jako swoje przeciwieństwo, zwłaszcza w kontekście jej reprezentacji w literaturze. W niniejszym eseju chciałabym przyjrzeć się awangardowym wierszom erotycznym z okresu międzywojennego, które poruszają temat fascynującego splotu tego, co cielesne i tego, co tekstowe. Metafory czytania i pisania, liryczny dialog pomiędzy niektórymi wierszami, metatekstowe refleksje na temat natury poezji erotycznej, problem ucieleśnienia to tylko niektóre ze strategii, którymi posługuje się Bruno Jasieński (Moja nieśmiertelność, Słowo o słowie, Na bis), Tadeusz Peiper (Nago, Ja, Ty) i Mila Elin (Książka, Głód), omawiając radości i wyzwania związane z próbą przedstawienia jouissance w tekście. Punktem wyjścia moich refleksji będzie diagnoza Alenki Zupančič dotycząca podobnego rodzaju satysfakcji płynącej z seksu i z mówienia o seksie oraz spostrzeżenia słoweńskiej filozofki na temat procedur intelektualizacji seksualności.
“We are related to enjoyment as something which intimately belongs to us, to our corporal existence and inner vitality, yet is separated from and independent from us, and thus can be surprising, bewildering, burdensome, disgusting, overwhelming, terrifying, thrilling, conflicted, uncanny, uncontrollable (and sometimes even pleasurable)” – claims Aaron Schuster (2016: 44). According to the theorist, enjoyment can manifest as its opposite, especially in the context of its representations in literature. In this essay, I would like to look at avant-garde erotic poems from the interwar period that address the fascinating entanglement of the bodily and the textual. The metaphors of reading and writing, lyrical dialogue between some of the poems, metatextual reflections on the nature of erotic poetry, and the problem of embodiment are some of the strategies that Bruno Jasieński (Moja nieśmiertelność [My Immortality], Słowo o słowie [A Word about a Word], Na bis [An Encore]), Tadeusz Peiper (Naga [Naked], Ja, Ty [Me, You]), and Mila Elin (Książka [The Book], Głód [Hunger]) use to discuss the joys and challenges of trying to represent jouissance in the text. The starting point for my reflection is Alenka Zupančič’s diagnosis of a similar type of satisfaction coming from sex and talking about sex and her insights on the procedures of intellectualizing sexuality.
