Paratexty v prekladoch Jozefa Hvišča

Przez ostatnie dwa dziesięciolecia nieustannie wzrasta zainteresowanie osobowością tłumacza i rolą, jaką odgrywa on w procesie translatorskim. Jednym ze sposobów pokonania „niewidzialności” tłumacza jest badanie peritekstów zapisanych przez niego w dziele przekładowym. W kontekście przekładów polsko-słowackich wyrazisty ślad pod tym względem zostawił po sobie literaturoznawca i tłumacz Jozef Hvišč. Jest autorem posłowi we wszystkich swoich tłumaczeniach literatury polskiej na język słowacki, a także w wydaniach licznych dzieł innych tłumaczy. Jego erudycyjne periteksty rozpatrują przetłumaczone utwory w kontekście historyczno- i krytycznoliterackim. Są demonstracją powodów, dla których książki ukazały się w przekładzie i wzbogacają kulturę przyjmującą.

Over the past two decades, there has been a growing interest in the personality of the translators and the role they play in the translation process. One of the ways to overcome the ‘invisibility’ of the translators is to explore the peritexts inherent in the translated work. In the context of Polish-Slovak translations, the literary scholar and translator Jozef Hvišč has left a very distinctive mark in the form of an afterword. He is the author of the afterword in all his translations of Polish literature into Slovak, as well as in editions of numerous works by other translators. His erudite peritexts consider translated works in a historical and critical literary context. They demonstrate the reasons why the books were published in translation and enrich the receiving culture.

V posledných dvoch dekádach neustále rastie vedecký záujem o osobnosť prekladateľa a rolu, akú zohráva v procese prekladu. Jedným zo spôsobov, ako poraziť "neviditeľnosť" prekladateľa, je skúmať peritexty, ktoré sú v preklade zapísané. V kontexte poľsko-slovenských prekladov zanechal po sebe výraznú stopu v podobe doslovov literárny vedec a prekladateľ Jozef Hvišč. Je autorom doslovov vo všetkých svojich prekladoch poľskej literatúry do slovenčiny, ale aj vo vydaniach diel z pera iných prekladateľov. Jeho erudované peritexty zasadzujú preložené diela do literárnohistorického a literárnokritického kontextu. Takisto demonštrujú dôvody, pre ktoré bolo dielo vydané v preklade a predstavuje obohatenie prijímajúcej kultúry.