Стратификация русскоязычного литературного сообщества Латвии, или «Кто Я?»

The article presents an overview of Russian-language literature in Latvia following the criteria for defining it as a minority literature. The author describes the autonomous mechanisms of legitimisation - Latvian publishing houses, periodicals, poetry festivals specialising in the popularisation of contemporary Russian literature - and identifies several strategies of self-identification of Russian-speaking writers in Latvia. She also concludes that in the new, “after 24 February 2022” context for Russian culture, the Russian-speaking Latvian literary community, just as after 1991, is experiencing serious tremors, leading to its greater polarisation. The author paid special attention to the artistic presentation of the new social reality - ‘emigration without emigration’ - with the leitmotifs of the new refugee and counter-memory, which have recently gained in importance.

W artykule przedstawiono przegląd literatury rosyjskojęzycznej na Łotwie według kryteriów pozwalających określić ją jako literaturę mniejszościową. Autorka opisuje autonomiczne mechanizmy legitymizacji - łotewskie wydawnictwa, periodyki, festiwale poetyckie specjalizujące się w popularyzowaniu współczesnejliteratury rosyjskiej, a także określa kilka strategii samoidentyfikacji rosyjskojęzycznych pisarzy na Łotwie. Dochodzi też do wniosku, że w nowym dla kultury rosyjskiej kontekście „po 24 lutego 2022 roku” rosyjskojęzyczna społeczność literacka Łotwy, podobnie jak po 1991 roku, przeżywa poważne wstrząsy, co prowadzi do większej polaryzacji środowiska literackiego. Szczególną uwagę autorka zwróciła na artystyczną prezentację nowej rzeczywistości społecznej - „emigracji bez emigracji” - z motywami przewodnimi nowego uchodźcy i kontrpamięci, które w ostatnim czasie przybrały na znaczeniu.

В статье предложен обзор русскоязычной литературы Латвии с точки зрения критериев, позволяющих охарактеризовать ее как феномен миноритарной литературы. Автор описывает автономные механизмы легитимации – специализирующиеся на современной русской литературе латвийские издательства, периодические издания, поэтические фестивали, а также выявляет несколько стратегий самоидентификации русскоязычных писателей Латвии. Автор статьи приходит к выводу о том, что в новом для русской культуры контексте «после 24 февраля 2022 года» русскоязычное литературное сообщество Латвии вновь, как и после 1991 года, испытывает серьезные потрясения, что приводит к большей поляризации писательских страт. Особое внимание в статье уделено художественному осмыслению новой социальной реальности – «эмиграции без эмиграции» - с усиливающимися в последнее время лейтмотивами нового беженства и контрпамяти.