Co to znaczy być „dobrym wilkiem”? O dyskursach ogrodu zoologicznego

Статья представляет собой прочтение идеи зоопарка в контексте концепции пространственности дискурса Мишеля Фуко. Книга Ларса Берге Добрый волк. Трагедия в шведском зоопарке послужила автору источником вдохновения для размышлений. Автор статьи обращается к истории зоопарков, пытаясь рассмотреть это место на фоне истории идей, особенно концепций экономизации, сциентизма, коллекционирования и таксономии девятнадцатого века. В дальнейшей части автор рассматривает зоопарк в контексте визуальных практик, учитывая роль взгляда в диалектике власти/знания. Это показывает, что зоопарк, функционирующий в связи с политическим, иерархическим мировоззрением, всегда будет оставаться областью культурного и антропоцентрического. В статье обсуждается также восприятие зоопарков в эпоху антропоцена как современных «Ноевых ковчегов» и этический аспект «социализации» животных.

In her article, Katarzyna Szalewska offers a reading of the idea of the zoo in the context of Michel Foucault’s concept of the spatialization of discourse. Lars Berge’s book A Good Wolf. The Tragedy in a Swedish Zoo was an inspiration for Szalewska’s reflection. Szalewska refers to the history of the zoo and places this facility against the history of ideas, especially the nineteenth-century concepts of economization, scientism, collections and taxonomy. She then considers the zoo in the context of visual practices, especially the role of the gaze in the dialectic of power and knowledge. She shows that the zoo, functioning as it does in relation to the political and hierarchizing view, will always remain the domain of the cultural and the anthropocentric. Szalewska also addresses the perception and role of zoos as modern Noah’s arcs in the Anthropocene era and the ethical dimension of the “socialization” of animals.

W artykule idea ogrodu zoologicznego została odczytana w kontekście Foucaultowskiej koncepcji uprzestrzennienia dyskursu. Inspiracją do refleksji stała się książka Larsa Bergego Dobry wilk. Tragedia w szwedzkim zoo. Autorka tekstu odnosi się do historii ogrodów zoologicznych, starając się osadzić tę placówkę na tle historii idei, zwłaszcza dziewiętnastowiecznych konceptów ekonomizacji, scjentyzmu, kolekcjonowania i taksonomii. W dalszej części rozważań sytuuje ogród zoologiczny w kontekście praktyk wizualnych, zwłaszcza roli spojrzenia w dialektyce władzy/wiedzy. Pokazuje, że ogród zoologiczny, funkcjonując w odniesieniu do spojrzenia politycznego, hierarchizującego, zawsze pozostanie domeną tego, co kulturowe i antropocentryczne. Podejmuje również kwestie postrzegania ogrodów zoologicznych w dobie antropocenu jako nowoczesnych arek Noego i etycznego wymiaru „socjalizacji” zwierząt.