Артыкул прысвечаны новаму прачытанню літаратурнай творчасці В. Быкава (1924–2003), выдатнага беларускага празаіка, які ўспрымаецца як ветэран вайны 1941–1945 гг., што піша пра яе выключна трагічна, рэа лістычна і аўтабіяграфічна. Пра В. Быкава, намінанта на Нобелеўскую прэмію, напісана шмат салідных навуковых прац. Аднак аўтарка артыкула лічыць прынятыя ў літаратуразнаўстве пазіцыі палемічнымі і ўводзіць некалькі актуальных літаратуразнаўчых і сацыяльных катэгорый, каб паказаць творчасць пісьменніка зусім з іншага боку, дзе гаворка вядзецца не пра ваенную памяць, а пра вайну ўяўную, выкарыстаную метафарычна, што хавае сапраўдны змест аўтарскага твора. На жаль, многія метафары і але горыі В. Быкава чытачы і сёння не распазнаюць, таму яго прозу, нават напярэдадні 100-годдзя пісьменніка, можна аднесці да “непрачытаных тэкстаў”. У сувязі з чым узнікла неабходнасць новага прачытання В. Быкава, каб паказаць чытачу спецыфічныя літаратурныя сродкі, якія пісьменнік выкарыстоўвае ў адным са сваіх выдатных твораў – Альпійскай баладзе (1963), а таксама з дапамогай некаторых інтэрпрэтацыйных прыёмаў патлумачыць чытачу, як В. Быкаў выяўляе сваё глыбокае веданне еўрапейскай культуры і робіць яе падставаю ўласнай творчасці. З развагаў у артыкуле вынікае, што асноўнай тэмай творчасці В. Быкава з’яўляецца патрыятычны клопат аб змене палітычнага кірунку дзяржавы, адмаўленне ад рэпрэсій і вяртанне да агульнаеўрапейскіх каранёў і вартасцяў.
Artykuł poświęcony jest nowemu odbiorowi twórczości literackiej W. Bykawa (1924–2003), wybitnego prozaika białoruskiego, który jest uważany za kombatanta II wojny światowej piszącego o niej w sposób wyjątkowo realistyczny, tragiczny i autobiograiczny. O W. Bykawie, nominowanym do Literackiej Nagrody Nobla, napisano wiele solidnych prac naukowych. Autorka artykułu uważa jednak utrwalone w krytyce literackiej pozycje za polemiczne i wprowadza kilka aktualnych kategorii literaturoznawczych i społecznych, żeby pokazać twórczość pisarza zupełnie z innej strony, gdzie nie chodzi o pamięć wojenną, lecz o wojnę jako zwrot wyobrażony, metaforyczny, a nawet ukrywający prawdziwe treści autorskie. Niestety czytelnicy do dnia dzisiejszego nie rozpoznają wielu metafor i alegorii W. Bykawa, więc proza jego, nawet w przeddzień 100-letniej rocznicy pisarza, może być zakwalifikowana do „tekstów nieprzeczytanych”. Właśnie dlatego powstała potrzeba nowego spojrzenia na W. Bykawa w oparciu na podanie czytelnikowi konkretnych środków literackich, które stosuje pisarz w jednym ze swoich wybitnych tekstów prozaicznych – Alpejskiej balladzie (1963), oraz za pomocą niektórych metod interpretacyjnych pokazać czytelnikowi, jak W. Bykaw ujawnia swoją głęboką znajomość kultury europejskiej i czyni to jako podstawę własnej twórczości, posługuje się rozmaitą i skomplikowaną stylistyką. Z rozważań w artykule wynika, że głównym tematem twórczości W. Bykawa jest patriotyczna troska o zmianę kierunku polityki państwa, w tym zaniechanie represji i powrót do wspólnych korzeni europejskich.
This article is dedicated to a new reading of the literary works of Vasil Bykaŭ (1924–2003), an eminent Belarusian prose writer, who is regarded as war combatant and known for his exceptionally realistic, tragic, and autobiographical depictions of the 1941–1945 war. Bykaŭ, a Nobel Prize nominee, has been the subject of numerous scholarly studies. However, the author of this article considers the established critical positions to be polemical and introduces several contemporary literary and social categories to present the creative complex of the writer from a completely different perspective. This perspective is not about war memory, but instead views war as an imagined, metaphorical turn, even con cealing true authorial content. Unfortunately, many readers to this day do not recognize many of Bykaŭ’s metaphors and allegories, thus his prose, even on the eve of his 100th anniversary, can be classiied as “unread texts.” Therefore, there arises a need for a new look at Bykaŭ, based on providing the reader with speciic literary tools that the writer uses in one of his outstanding prose works – “The Alpine Ballad” (1963). The aim is to demonstrate, through some interpretive me thods, how Bykaŭ reveals his profound knowledge of European culture and bases his own creative concept on it, utilizing varied and complex stylistics. The conside rations in the article conclude that the main theme of Vasil Bykaŭ’s work is the patriotic concern for the return path of his country from a repressive-camp zone with a forcibly imposed to the roots “war culture” and culture shared with Europe.
