Problem autorstwa i historiografia Krótkiego zebrania nauki chrześcijańskiej dla wieśniaków mówiących językiem polsko-ruskim wyznania rzymskokatolickiego

Артыкул прысвечаны гістарыяграфіі даследаванняў i праблеме аўтарства першай публікацыі на сучаснай беларускай мове – Krótkiego zebrania nauki chrześcijańskiej dla wieśniaków mówiących językiem polsko-ruskim wyznania rzymskokatolickiego (1835). У даследаванні таксама вывучаецца пытанне аўтарства ананімнага артыкула аб мове гэтага твора, які з’явіўся ў тым жа годзе ў «Журнале Министерства Народнаго Просвещенія». У вы ніку аналізу гістарыяграфіі кнігі было вызначана, што Яўхім Карскі быў першым навукоўцам, які прыпісаў аўтарства гэтай публікацыі Міхаілу Баб роўскаму, тады як Мікалай Хаўстовіч абверг гэтую версію, а таксама палічыў Ігната Даніловіча аўтарам артыкула 1835 г. Верыфікацыя гэтых тэорый стала прадметам даследаванняў. Выкарыстоўваючы параўнальны падыход і аналіз моўных тэрмінаў у тэкстах крыніц, аўтар артыкула зрабіў выснову, што былыя прафесары Імператарскага Віленскага ўніверсітэта не былі аўтарамі тых прац. У публікацыі таксама прадстаўлены вынікі праведзеных аўтарам архіўных даследаванняў.

Artykuł jest poświęcony historiografii badań i kwestii autorstwa Krótkiego zebrania nauki chrześcijańskiej dla wieśniaków mówiących językiem polsko-ruskim wyznania rzymskokatolickiego (1835) – pierwszej publikacji we współczesnym języku białoruskim. Ponadto w publikacji omówiono kwestię autorstwa anonimowego artykułu na temat języka dzieła, który ukazał się w tym samym roku na łamach «Журнала Министерства Народного Просвещения». Poprzez analizę badań nad książką udało się ustalić, że Jefimij Karskij był pierwszym naukowcem, który przypisał autorstwo tej książki Michałowi Bobrowskiemu, natomiast Mikałaj Chaustowicz zanegował tę tezę i przypisał artykuł z 1835 r. Ignacemu Daniłowiczowi. Te zagadnienia stały się przedmiotem następnych studiów. Stosując metodę porównawczą i analizę terminów językowych w tekstach źródłowych, autor artykułu doszedł do wniosku, że byli profesorowie Uniwersytetu Wileńskiego nie byli autorami powyższych dzieł. W pracy zostały też przedstawione wyniki badań archiwalnych przeprowadzo nych przez autora artykułu.

The article presents the historiography and the issue of authorship of the Brief statement of the Christian’ Faith for the Roman-Catholic peasants using the Polish-Ruthenian language (1835), recognized as the first publication in the modern Belarusian language. The study also discusses the authorship of an anonymous article on the language of the book, which appeared in the same year in the journal «Журнал Министерства Народного Просвещения». Through the analysis of historiography on the publication, it was determined that Yefim Karsky was the first who claimed that the author was Michał Bobrowski, while Mikałaj Chaustowicz refuted this version and attributed the article to Ignacy Daniłowicz. The verification of these issues is the focus of the study. Employing a comparative approach and analyze of the linguistic terms mentioned in the source texts, author of the article concluded that the former professors of Imperial Vilnius University were not the authors of the aforementioned works. The work also presents the results of archival research conducted by the author.