Ortodoksja jako droga twórczego rozwoju dziecka w "Panarionie" Epifaniusza z Salaminy

The article deals with the issue of a child in Epiphanius of Salamis’ Panarion. The paper consists of three main parts: the first shows the meaning of childhood according to Epiphanius, the second presents the negative attitudes of heretics towards children, and in the last the Christ’s childhood is analysed. As a result of analysis we can state that according to Epiphanius 1. Childhood is an important stage in the life of every person and the human kind, and should be creatively developed. It is a mistake to try to distance oneself from the values obtained in childhood; 2. In Panarion there is no details of the childhood of heresiarchs with few exceptions; 3. The image of a child closely related to orthodox theology emerges from the pages of the catalogue of heresies. Negative attitudes towards children are related to the activities of heretics; 4. Panarion is a proof that in the first centuries, in the time of persecution and the rise of various heresies, many Christian families failed in religious education as their children did not persist in the orthodox faith in which they were raised.

Artykuł podejmuje problematykę dziecka w Panarionie Epifaniusza z Salaminy. Składa się z trzech części: pierwsza ukazuje znaczenie dzieciństwa, w drugiej prezentowane są negatywne postawy sekt wobec dzieci, w ostatniej analizie poddano dzieciństwo Zbawiciela. Do najważniejszych wniosków płynących z analiz należą: 1. Dzieciństwo jest ważnym etapem w życiu pojedynczego człowieka i całej ludzkości, który należy twórczo rozwinąć. Błędem są próby odcinania się od wartości otrzymanych w dzieciństwie; 2. Brak jest w Panarionie, poza nielicznymi wyjątkami, szczegółów na temat dzieciństwa herezjarchów; 3. Z kart katalogu herezji wyłania się obraz dziecka ściśle związany z poprawną teologią. Negatywne postawy względem dzieci są związane z działalnością sekt; 4. Panarion jest dowodem na to, że w pierwszych wiekach, w epoce prześladowań i powstawania wielu herezji, wiele chrześcijańskich rodzin poniosło wychowawczą porażkę. Ich dzieci nie wytrwały w wierze, w której zostały wychowane.