Możliwość „zasądzenia dotacji oświatowej” bezpośrednio na podstawie ustawy – analiza problemu

Significant doubts have been raised in the case law as to the proper legal basis of the beneficiary's claim against the subsidising entity for compensation of the underpaid educational subsidy. For many years, the prevailing view was that this claim had arisen directly from a provision of the statute as a demand for performance of an obligation in kind. The starting point was the assumption of the civil law nature of this relationship. Even if this assumption is considered correct, due to the special regime of public finance, a claim for the performance of the obligation in kind could only appertain to the subsidised entity during the financial year for which the educational subsidy in question was or should have been granted. After that date, payment or supplementation of the subsidy would become impossible to fulfil for legal reasons beyond the control of the subsidising entity. Thus, the obligation would expire by law without any obligation for compensation.

Istotne wątpliwości w orzecznictwie budzi właściwa podstawa prawna roszczenia beneficjenta względem podmiotu dotującego o wyrównanie zaniżonej dotacji oświatowej. Przez wiele lat dominował pogląd o wynikaniu tego roszczenia bezpośrednio z przepisu ustawy jako żądania wykonania zobowiązania in natura. Punktem wyjścia było założenie o cywilnoprawnym charakterze tego stosunku. Nawet jeśli uznać za prawidłowe to założenie, to z uwagi na szczególny reżim finansów publicznych roszczenie o wykonanie zobowiązania in natura mogłoby przysługiwać podmiotowi dotowanemu jedynie w trakcie tego roku budżetowego, na który dana dotacja oświatowa została lub powinna zostać udzielona. Po upływie tego terminu wypłata lub uzupełnienie świadczenia stawałyby się niemożliwe do spełnienia z przyczyn prawnych, niezależnych od podmiotu dotującego. Tym samym zobowiązanie to wygasałoby z mocy prawa bez powstania obowiązku odszkodowawczego.