Realizacja wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 maja 2015 r., sygn. P 46/13 – rozważania na temat słuszności i skutków zmian w stwierdzeniu nieważności decyzji administracyjnych

The amendment to the Code of Administrative Procedure, which came into force in September 2021, introduced major changes to the institution of annulment of administrative decisions. Not all of them have gained the recognition of representatives of legal theory and practice, who have drawn attention to the departure of the legislator from the real intentions of the Constitutional Court, whose ruling was the basis for the introduction of the new regulations. The biggest controversy concerns the introduction of a time limitation on the initiation of proceedings to declare an administrative decision invalid; according to the new regulations, if thirty years have elapsed from the date of service or announcement of the decision, proceedings to declare it invalid shall not be initiated. This restriction excludes the possibility of obtaining a prejudiciate indicated in the provisions of the Civil Code allowing the claiming of compensation for damages caused by defective administrative decisions. In addition, the amending law, in Article 2, para. 2, provides for the discontinuance, by operation of law, of administrative proceedings for the annulment of administrative decisions initiated after the expiration of thirty years from the date of service or announcement of such decisions, and not concluded before the date of entry into force of the amending law, by a final decision or order. This article aims to analyze the amendment and discuss the most problematic provisions identified above.

Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego, która weszła w życie we wrześniu 2021 r. wprowadziła duże zmiany w instytucji stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnych. Nie wszystkie z nich zyskały uznanie przedstawicieli teorii i praktyki prawa, którzy zwrócili uwagę na odejście ustawodawcy od rzeczywistych intencji Trybunału Konstytucyjnego, którego orzeczenie było podstawą wprowadzenia nowych regulacji. Największe kontrowersje dotyczą wprowadzenia ograniczenia czasowego do wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej, zgodnie z nowymi przepisami, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło trzydzieści lat, nie wszczyna się postępowania w sprawie stwierdzenia jej nieważności. Ograniczenie to wyklucza możliwość uzyskania prejudykatu wskazanego w przepisach Kodeksu cywilnego pozwalającego na dochodzenie odszkodowania za szkody wywołane przez wadliwe decyzje administracyjne. Ponadto ustawa nowelizująca w art. 2 ust. 2, przewiduje umorzenie z mocy prawa postępowań administracyjnych w sprawie stwierdzenia nieważności rozstrzygnięć administracyjnych wszczętych po upływie trzydziestu lat od dnia doręczenia lub ogłoszenia tych rozstrzygnięć i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej ostateczną decyzją lub postanowieniem. Niniejszy artykuł ma na celu analizę nowelizacji oraz omówienie najbardziej problematycznych przepisów, które wskazane zostały powyżej.