Między służbą ku chwale ojczyzny a cyniczną chciwością elit. Etos służby publicznej szlachty w okresie I Rzeczypospolitej na kilku wybranych przykładach

The Polish nobility in their work eagerly appealed to idealized patterns from the past, giving examples and desirable models of behavior that formed the basis of civic education of young people. One of the mythical canons of the daily actions of a member of the knightly state was the honorary service of his homeland without looking at the profits from his public functions. The honor given to the service of others should suffice as a reward for the effort, while the expectation of the material gratification was not in the good taste of the e lite in that time.

Szlachta polska w swojej twórczości chętnie odwoływała się do wyidealizowanych wzorców z przeszłości, podając przykłady oraz pożądane modele postępowania, które stanowiły podstawę obywatelskiego wychowania młodzieży. Jednym z takich mitycznych kanonów codziennych poczynań członka stanu rycerskiego była honorowa służba ojczyźnie bez oglądania się na zyski płynące z piastowania funkcji publicznych. Sam zaszczyt, jaki dawała możliwość służenia innym, powinien wystarczyć jako nagroda za podejmowany trud, zaś oczekiwanie materialnej gratyfikacji nie mieściło się w dobrym tonie ówczesnych elit.