Zmiany strukturalne a wydajność pracy w krajach Europy Środkowej

The aim of the study was to determine the intensity and direction of structural change processes as well as their impact on labour productivity in Central Europe from 1995 to 2018. The shift-share analysis method was used to conduct an analysis of these interrelationships across nine sectors. In the majority of the analysed countries, a major driver of productivity was a shift of the workforce to sectors with a relatively high level of labour productivity. Structural change was the key driver of labour productivity in the Polish economy. Across the studied Central European countries, the highest level of labour productivity was recorded in hi-tech knowledge-intensive services, while hi-tech industries showed the fastest growth in terms of labour productivity. The sectors that drove the growth of labour productivity made a relatively low contribution to total employment. As a result, these sectors contributed much less to aggregate labour productivity growth than low knowledge-intensive services and low-technology industries.

Celem artykułu jest określenie natężenia procesów zmian strukturalnych oraz identyfikacja kierunku i zakresu ich oddziaływania na wydajność pracy w krajach Europy Środkowej w latach 1995–2018. Zastosowano metodę shift-share i przeprowadzono analizę tych zależności na poziomie dziewięciu sektorów. W większości badanych krajów duże znaczenie dla wzrostu wydajności pracy miały przesunięcia siły roboczej do sektorów o relatywnie wysokiej wydajności pracy. Największy wpływ zmian strukturalnych na stopę wzrostu wydajności pracy stwierdzono w przypadku gospodarki polskiej, charakteryzującej się relatywnie najniższym poziomem rozwoju gospodarczego spośród badanych krajów. W wybranych krajach Europy Środkowej najwyższa wydajność pracy występowała w sektorze high-tech KIS, natomiast najwyższa dynamika wydajności pracy – zazwyczaj w przemyśle high-tech. Sektory stymulujące wzrost wydajności pracy miały jednak relatywnie mały udział w zatrudnieniu. Z tego względu udział tych sektorów w zagregowanym wzroście wydajności pracy był znacznie mniejszy niż usług o niskim nasyceniu wiedzą czy też przemysłu low-tech.