Edukacja dla bezpieczeństwa - niedoceniony przez pedagogów pracy obszar badawczy

Work has always been carried out with a view to eliminating the associated risks to the health and life of the worker. Regulations have been created to strengthen work safety, and institutions have been organised to serve this purpose. Today, in our country there is an extensive legal system that specifies safe work in all businesses. It is supported by scientific and training institutions. As an example of the former; there is the Central Institute for Labour Protection and the National Labour Inspectorate, etc. A representative for the second one is the nationwide training company SEKA S.A. An important element of the strategy of protecting people at work today is an educational activity, commonly known as training in workplace health and safety. It is organized by the employer and carried out by the company’s workplace health and safety services. The course and organization of this training are regulated by detailed regulations. In accordance with their intentions, an original multilevel system of training employees in the field of workplace health and safety has been developed in individual enterprises of all departments (branches). However, the development and consolidation of this system were not accompanied by scientific research into its functioning. If such research was undertaken, it was sporadic and carried out by the simplest methods (statistical analysis, questionnaire). For this reason, the real knowledge of the functioning of the workplace health and safety training system (methodology and organisation, motivation and activity of participants in classes) is poor. The same applies to the effects of training. Under these conditions, today, there is a necessity to intensify, broaden and deepen the research on this system. The realization of this necessity is a task for labour pedagogy for the next years and at the same time a confirmation of the need for this scientific speciality. The results of such research should be used to develop a better strategy for workplace health and safety in many employee positions.

Wykonywaniu pracy zawsze towarzyszyła refleksja nad eliminowaniem związanych z nią zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika. Tworzono przepisy utrwalające bezpieczeństwo pracy oraz organizowano instytucje służące temu bezpieczeństwu. Dzisiaj w naszym kraju istnieje rozległy system prawny, szczegółowo wskazujący na bezpieczną pracę we wszystkich branżach (resortach). Wspierają go instytucje naukowe i szkoleniowe. Przykładem pierwszych: Centralny Instytut Ochrony Pracy i Państwowa Inspekcja Pracy oraz inne. Przedstawicielem drugich: ogólnopolska firma szkoleniowa SEKA S.A. Ważnym elementem strategii ochrony człowieka w pracy jest obecnie działalność edukacyjna, zwana potocznie szkoleniem w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Za organizowanie jej odpowiedzialny jest pracodawca, a realizatorem zakładowe służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Przebieg i organizację tego szkolenia regulują szczegółowe przepisy. Stosownie do ich intencji, w poszczególnych zakładach pracy wszystkich resortów (branż) wypracowano oryginalny, wielopoziomowy system szkolenia pracowników w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy. W parze z rozbudową i utrwalaniem tego systemu nie poszły jednak badania naukowe nad jego funkcjonowaniem. Jeśli takie badania były podejmowane, to miały one charakter sporadyczny a realizowane zostały najprostszymi metodami (analiza statystyczna, ankieta). Z tego powodu rzeczywista wiedza na temat funkcjonowania systemu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (organizatorzy, metodyka i organizacja, motywacja i aktywność uczestników na zajęciach) jest niewielka. To samo dotyczy efektów szkolenia. W tych warunkach istnieje konieczność zintensyfikowania, poszerzenia i pogłębienia badań nad tym systemem. Realizacja tej konieczności to zadanie dla pedagogiki pracy na najbliższe lata i zarazem potwierdzenie potrzeby tej specjalności naukowej. Wyniki takich badań winny służyć wypracowaniu lepszej strategii bezpieczeństwa i higieny pracy na wielu stanowiskach pracowniczych.