Henryk Sienkiewicz i artyści. Ogniem i mieczem w interpretacji plastycznej Juliusza Kossaka i Antoniego Piotrowskiego

The novel With Fire and Sword by Henryk Sienkiewicz was published in the years 1883-1884 in newspapers “Słowo” [“The Word”] and “Czas” [“The Time”]. It gained popularity among the readers and became a growing inspiration for the artists. Even before the publication of the novel was complete, the first works referring to its plot appeared. One example can be the drawing by Jan Rosen showing Jan Skrzetuski in despair on the ruins of the Rozłogi manor. In 1886 the album of illustrations for the novel drawn by Juliusz Kossak was published. It contained 12 plates picturing the following scenes of the book. Fifteen years later the subscribers of “Tygodnik Ilustrowany” [“Illustrated Weekly”] received as a free supplement the edition first volume of With Fire and Swordillustrated with 27 drawings by Antoni Piotrowski. The comparison of the two series of illustrations allows us to trace the common sources of artistic inspiration and shows the difference between the literary and visual narration.

Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza ukazujące się w latach 1883-1884 na łamach pism „Słowo” i „Czas” zyskało popularność wśród czytelników, a treść dzieła okazała się niezwykle inspirująca dla artystów. Jeszcze przed zakończeniem publikacji powieści powstały pierwsze prace plastyczne nawiązujące do jej fabuły, czego przykładem może być rysunek Jana Rosena ukazujący Skrzetuskiego na zgliszczach dworu w Rozłogach. W 1886 roku ukazał się album z ilustracjami do Ogniem i mieczem autorstwa Juliusza Kossaka, składający się z 12 plansz przedstawiających kolejne epizody powieści. Piętnaście lat później prenumeratorzy „Tygodnika Ilustrowanego” otrzymali w charakterze bezpłatnej premii wydanie pierwszego tomu Trylogii ilustrowane 27 rysunkami autorstwa Antoniego Piotrowskiego. Porównanie obu tych zespołów ilustracji pozwoli wskazać wspólne inspiracje ikonograficzne dla tych cykli plastycznych, a także pokaże różnice w charakterze narracji literackiej i wizualnej.