Współczesne rytuały wchodzenia w dorosłość – osiemnaste urodziny i egzamin dojrzałości w percepcji młodych lubuszan

The word ‘rite’ once inextricably linked to the sacred, does not refer only tothe past. Ritual behavior is still with us today. It is not only associatedwith festive occasions or religious practices, but also with the passagefrom one stage of life to another, or with the assumption of new socialroles. The way these rituals are celebrated, which has changed over thecenturies, is itself a research field. This article is an attempt to look at theissue of entering adulthood through two rites of passage: the 18th birthdaycelebration and the matura examination. In the search for a theoreticalconceptualization, the concepts of researchers such as Arnold van Genepp,Turner and Pierre Bourdieu are briefly discussed. The paper attemptsto answer the following questions: do contemporary rites of passage intoadulthood fit into this type of activity? Is it possible to find a theoreticalconstruct for their description that goes beyond classical descriptions? Arethese rites of passage meaningful to the participants? It is necessary tohighlight the significant moments of our lives, because it is they thatdetermine the meaning of our lives. But they are already in other placesof development, and their celebration is, as always, subordinated to theneeds of the group and fulfils various functions.

Słowo „rytuał”, niegdyś nierozłącznie związane ze sferą sacrum, nie dotyczy jedynie przeszłości. Zachowania o charakterze rytualnym towarzyszą nam w dalszym ciągu, i to nie tylko przy okazji świąt czy praktyk religijnych, lecz także w momentach oddzielających fazy życia czy ich wejścia w nowe role społeczne. Ich sposób celebracji, ulegający na przestrzeni wieków przemianie stanowi sam w sobie obszar badań i analiz. Artykuł to próba spojrzenia na problematykę wchodzenia w dorosłość poprzez realizację dwóch wybranych rytuałów: świętowania osiemnastych urodzin i egzaminu maturalnego. Poszukując konceptualizacji teoretycznej, zostały pokrótce omówione koncepcje takich badaczy jak Arnold van Genepp, Victor Turner czy wreszcie Pierre Bourdieu. W artykule poczyniono próbę odpowiedzi na pytania: czy współczesne rytuały wchodzenia w dorosłość wpisują się w tego typu działania, czy można dla ich opisu znaleźć konstrukt teoretyczny wychodzący poza klasyczne opisy oraz, czy analizowane rytuały mają jakiekolwiek znaczenie dla samych uczestników? Podkreślanie istotnych momentów naszego życia jest nam potrzebne, albowiem one wyznaczają sens naszego życia. Lokują się jednak już w innych miejscach rozwojowych, a sama ich celebracja, jak zawsze, podporządkowuje się wymogom grupy i pełni różnorodne funkcje.