Widma reżimów terroru, strachu i lęku w ponowoczesności: ich społeczne przyczyny, konsekwencje i sposoby ich opanowywania

The article is an attempt to show theoretical references to the issues of terror, fear and anxiety, taking into account the perception of their social causes and consequences. It is reasonable to embed the considerations in postmodernism. I expand the analytical horizons of meanings attributed to fear cultures in the broadest sense, capturing the more important trajectories of their understanding. The contemporary security habitus is immanently linked to the spectres of fear cultures, however, this connection should not be seen in a binary context, but rather in a hybrid one. The spectres of fear culture emerge in ever new guises in social reality and permeate people's consciousness. They have taken a prominent place in systems for ensuring security and public order, fuelled by the threat of constantly lurking dangers. Cultures of fear are powerful discourses embedded in camouflaged ways for population management activities that are not always in line with the general interest and will. Cultures of fear are repressive regimes for often global stakeholders trying to exercise their power in ever new spaces. Depending on their motives, they may use the calculated rhetoric of fear cultures, skilfully escalating them. These rhetoric include the production and implementation of terror, violence, coercion, intimidation or threats to instil fear or anxiety in the daily lives of ordinary people. This can lead to traumatizing entire generations susceptible to the rhetoric of fear. Knowledge of these mechanisms can provide the power to counter the rhetoric of fear in everyday life.

Artykuł jest próbą ukazania teoretycznych odniesień do zagadnień związanych z terrorem, strachem i lękiem z uwzględnieniem postrzegania ich społecznych przyczyn i konsekwencji. Zasadne jest osadzenie rozważań w postmodernizmie. Poszerzam analityczne horyzonty znaczeń przypisywanych szeroko rozumianym kulturom strachu, oddając ważniejsze trajektorie ich rozumienia. Współczesny habitus bezpieczeństwa immanentnie łączy się z widmami kultur strachu, połączenia tego jednak nie należy postrzegać w kontekście binarnym, lecz raczej hybrydycznym. Widma kultur strachu wyłaniają się w coraz to nowych odsłonach w rzeczywistości społecznej i przenikają do świadomości ludzi. Zajęły one poczesne miejsce w systemach zapewniania bezpieczeństwa i porządku publicznego, podsycane groźbą nieustannie czyhających na nas zagrożeń. Kultury strachu to potężne dyskursy osadzone w sposób zakamuflowany dla działań zarządzania populacjami, nie zawsze zgodnymi z interesem i wolą ogółu. Kultury strachu stanowią represyjne reżimy dla często globalnych interesariuszy próbujących swoją władzę realizować w coraz to nowych przestrzeniach. W zależności od posiadanych motywów mogą posługiwać się skalkulowanymi retorykami kultur strachu, umiejętnie je eskalując. Do retoryk tych należy wytwarzanie i realizacja terroru, przemocy, przymusu, zastraszanie lub groźby wzbudzania strachu czy lęku w codziennym życiu zwykłych ludzi. Prowadzić to może do traumatyzowania całych pokoleń podatnych na retorykę lęku. Znajomość tych mechanizmów stanowić może siłę przeciwstawiania się retorykom strachu w codziennym życiu.