„Tam i z powrotem” – the Rule of Law ujęte od źródeł aż po zastosowanie w orzecznictwie TSUE

In this paper, we set forth three research theses. In order to justify them, we summarily recall and discuss the theses regarding the origins of the emergence of the concept of the Rule of Law (hereafter RoL) in the 12th century in common law, as formulated by the American historian of constitutionalism Charles Howard McIlwain. Since his thesis on the medieval distinction between jurisdictio and gubernaculum has been taken up in the works of Gianluigi Palombelli, so we recall the main elements and points of the argumentation of this contemporary Italian philosopher and legal theorist regarding RoL as different from Rechtsstaat (hereafter RS). Taking into account the features of the historically shaped concept of RoL, we analyze the process of operationalisation of RoL by the CJEU, followed by the legal definition of RoL in the European Parliament’s Regulation (EU, Euratom) 202/2092 of December 16, 2020.

W niniejszej pracy stawiamy trzy tezy badawcze. W celu ich uzasadnienia zwięźle przywołujemy i dyskutujemy tezy dotyczące źródeł wyłonienia się pojęcia the Rule of Law (dalej jako RoL) w XII wieku w common law, które formułuje amerykański historyk konstytucjonalizmu Charles Howard McIlwain. Ponieważ jego teza o średniowiecznym rozróżnieniu na jurisdictio i gubernaculum została podjęta w pracach Gianluigiego Palombelli, toteż przywołujemy najważniejsze elementy i punkty argumentacji tego współczesnego włoskiego filozofa i teoretyka prawa w odniesieniu do RoL jako różnego od Rechtsstaat (dalej jako RS). Uwzględniając cechy historycznie ukształtowanego pojęcia RoL, analizujemy proces operacyjnego ujmowania RoL przez TSUE, a następnie definicję legalną RoL w Rozporządzeniu (EU, Euratom) 202/2092 Parlamentu Europejskiego z 16 grudnia 2020.