Warszawski «Hamlet» 1871: dylematy historiograficzne

This article discusses the performance of Hamlet that premiered at Teatr Wielki [Grand Theater] in Warsaw on 24th March 1871. Produced as part of the celebrations of Helena Modrzejewska’s achievement, it is regarded as an important chapter in the history of Warsaw theater in the second half of the 19th century. The author separates historical documents dating from the period in question from later interpretations in order to complicate and problematize the image of this legendary staging created by Józef Szczublewski in the 1960s. Research using archive materials enables a discussion of the instability of facts, the mechanism of creating theater legends, and the dilemmas concerning the description and evaluation of historical phenomena. An important part of the historiographic analysis undertaken in the article is also to problematize the tension between a literature-oriented and theater-oriented approach to studying theater history. (Trans. Z. Ziemann)

Artykuł dotyczy premiery Hamleta zrealizowanej w Teatrze Wielkim w Warszawie 24 marca 1871 na benefis Heleny Modrzejewskiej, przedstawienia uważanego za ważny rozdział historii teatru warszawskiego w drugiej połowie XIX wieku. Podjęto próbę oddzielenia dokumentów z epoki od późniejszych interpretacji, by skomplikować i sproblematyzować obraz tej legendarnej inscenizacji nakreślony przez Józefa Szczublewskiego w latach sześćdziesiątych XX wieku. Praca nad materiałami otworzyła możliwość dyskusji o migotliwości faktów, mechanizmie powstawania legend teatralnych oraz dylematach związanych z opisem i oceną historycznych zjawisk teatralnych. Istotnym wątkiem podjętej w artykule analizy historiograficznej jest również próba problematyzacji napięcia między literaturocentrycznym i teatrocentrycznym nastawieniem do badań teatralnych.